Het voorgenomen EU-gewasbeschermingsbeleid heeft nauwelijks invloed op de Europese voedselsoevereiniteit en plantgezondheid. Halvering van het gebruik en risico van chemische gewasbeschermingsmiddelen tegen 2030 door de Verordening Duurzaam Gebruik Gewasbescherming (SUR) heeft geringe impact op gewasopbrengsten en de weerbaarheid van teelten. Dat stellen de Europese Commissie en het ministerie van LNV.
Dat is een opvallende conclusie, volgens Glastuinbouw Nederland, omdat de Wageningen Economic Research (WEcR) eerst concludeerde dat de SUR wel leidt tot meer oogstverliezen en minder effectieve bestrijding van ziekten en plagen in Europa. Jesse Schevel geeft namens de belangenbehartiger een update.
Vicevoorzitter Maroš Šefčovič van de Europese Commissie is van mening dat er in de toekomst voldoende tools binnen geïntegreerde gewasbescherming (IPM) beschikbaar zijn voor tuinders om verantwoord het gewasbeschermingsgebruik tegen 2030 in Europa te halveren. Dit vormt een schril contrast met de conclusie van WEcR, dat schat dat waarschijnlijk 40% van de chemische stoffen tegen 2027 zal verdwijnen. Kijkend naar alle stoffen (chemisch, laag-risico, biologisch, etc.) verwacht WEcR dat zelfs 25 tot 30% van alle middelen tegen die tijd is verdwenen.
Glastuinbouw Nederland benadrukt dat nieuwe veredelingstechnieken niet een ‘magic bullet’ vormen om de groene medicijnkast volledig in te vullen, zoals de Commissie doet denken in haar analyse. Positief stemt dat minister Piet Adema van LNV belooft zich in Brussel in te zetten om de beschikbaarheid over groene alternatieven te versnellen.
Daarnaast gelooft de Commissie dat er voldoende technische maatregelen mogelijk zijn om gevoelige gebieden te beschermen en teelten nabij toe te staan. Nochtans voorziet het huidige wetsvoorstel nog steeds in een volledig verbod op chemische en biologische middelen in en nabij natuur, oppervlaktewater en de gebouwde omgeving. Fysieke barrières als nagenoeg gesloten glastuinbouw, die emissie naar deze gebieden minimaliseren, vormen hierop nog geen uitzondering ondanks intensieve lobby vanuit Glastuinbouw Nederland en LNV. Gesloten kasteelten in gevoelige gebieden mogen dan ook vooralsnog geen gewasbeschermingsmiddelen toepassen volgens het wetsvoorstel.
Economische consequenties gering
Op basis van aannames vormen de halveringsdoelen in de SUR volgens Eurocommissaris Šefčovič en landbouwminister Adema dan ook geen bedreiging voor de Europese voedselvoorziening en consumentenprijzen. WEcR raamt echter dat de SUR bovenop bestaande regels naar verwachting resulteert in 20% minder groente- en fruitproductie in Nederlandse kassen. In de sierteelt kunnen de oogstverliezen zelfs nog hoger uitvallen vanwege kwaliteitseisen.
De Commissie erkent dat de verliezen in gewassen als tomaten hoog zijn, maar meent dat dit geen cruciale gewassen vormen voor voedselvoorziening in Europa. Daarmee zou de SUR geen risico vormen voor de EU. Maar als bedekte teelten in innovatieve kassen al met zodanige grote verliezen worden geconfronteerd, waar men de mogelijkheid heeft om aan veel meer knoppen te draaien, wat betekent dit dan wel niet voor de open teelten?
Daarnaast ziet Eurocommissaris Šefčovič een economisch voordeel voor tuinders in de SUR, aangezien de gewasbeschermingskosten aanzienlijk worden verlaagd. LNV schat een inkomensverlies van minimaal €137 miljoen buiten Natura 2000-gebieden. De Commissie en LNV onderschatten daarmee dat grote fluctuaties in gewasopbrengsten het voor ondernemers erg moeilijk al dan niet onmogelijk maken om tot een sluitende business case te komen en dus te produceren, zoals WEcR terecht opmerkt.
Bovendien stelt de Commissie dat lidstaten kosten mogen compenseren via het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB). Glastuinbouw Nederland constateert echter dat een groot deel van het GLB-budget reeds tot 2027 is toegekend en glastuinbouw traditioneel geen onderdeel van het GLB vormt
Proces
Momenteel onderhandelen het Europees Parlement en de Raad van de Landbouwministers over dit wetsvoorstel. Gedurende die onderhandelingen zal Glastuinbouw Nederland zijn zorgen over dit wetsvoorstel actief overbrengen aan Europarlementariërs en betrokken ministers.
Bron: Glastuinbouw Nederland