Nederlandse netbeheerders hebben een scenariorapport gemaakt over investeringsplannen voor 2024. Dat doen zij onder de vlag van Netbeheer Nederland. Onder meer met de ontwikkeling van de glastuinbouw wordt rekening gehouden.
De verwachting, in alle scenario's, is dat het opgesteld vermogen van warmtekrachtkoppelingsintallaties richting 2035 afneemt. Ook houden de netbeheerders rekening met een afname van de warmtevraag en zeker na 2030 een kleine groei van de elektriciteitsvraag.
De netbeheerders werken voor 2024 met drie scenario's:
- Scenario Klimaatambitie (KA): Centraal scenario op basis van al het bestaande en het voorgenomen energie- en klimaatbeleid (Klimaat- en Energieverkenning 2022), aangevuld met de kabinetsambitie voor aanvullend geagendeerd beleid uit het Coalitieakkoord.
- Scenario Nationale drijfveren (ND): Flankerend scenario dat ten opzichte van het Klimaatambitie scenario nóg sterker inzet op elektrificatie van de vraag en duurzame opwek op land.
- Scenario Internationale ambitie (IA): Flankerend scenario dat tenopzichte van het Klimaatambitie scenario sterker inzet op duurzame gassen (moleculen). Naast directe elektrificatie wordt er meer ingezet op groen gas en waterstof.
Alle scenario’s voldoen aan de uitgangspunten van het Nederlandse energie- en klimaatbeleid én aan de eis om minimaal 55% CO2 reductie te bewerkstellingen in 2030.
In het stuk over landbouw ligt de focus op glastuinbouw als grote energievrager. De huidige energiecrisis en de afschaffing van het verlaagd tarief van belasting voor de glastuinbouw zijn voor de
korte termijn belangrijke ontwikkelingen met grote onzekerheid op de effecten voor de glastuinbouw, realiseren de netbeheerders zich. Op langere termijn tot 2035 is de verduurzaming van de sector bepalend voor de bandbreedtes tussen de scenario’s. Hierbij gaat de sector ervan uit dat de Glastuinbouw in 2040 is verduurzaamd. Daarnaast kent de landbouwsector de grootste non-energetische broeikasgasemissies. Deze worden ook meegenomen in de studie
WKK's
Het aantal WKK’s en daarmee het opgestelde vermogen van deze categorie opwek neemt af in alle scenario’s richting 2035. Tot 2025 is er wel een kleine groei gebaseerd op de huidige aanvragen bij de
netbeheerders. In het ND scenario gaat dit het snelst waarbij het opgesteld vermogen in 2035 nog maar 55% is van het opgesteld vermogen in 2022. Voor het IA scenario, waar meer biogas
beschikbaar is en in het KA scenario zakt dit respectievelijk naar 90% en 73%
Groei en krimp van elektriciteitsvraag en warmtebehoefte
De warmtebehoefte krimpt in alle scenario’s. Hierbij is het uitgangspunt dat in 2040 30% minder energie wordt gebruikt voor het verwarmen van kassen. Dit komt neer op een krimp van 1,7% per jaar.
Dit is als basis gebruikt voor het KA scenario. Voor het ND en IA scenario wordt uitgegaan van een krimp die hier respectievelijk 0,2%-punt boven en onder ligt (bijvoorbeeld circa 10% versnelling of
vertraging van de krimp).
Voor elektriciteit wordt voor het KA scenario de KEV (2022) gevolg met 1,4% krimp tot 2030 en daarna 0,9% groei. Het ND scenario gaat uit van verdere intensivering van de glastuinbouw en komt daarmee uit op een groei van 0,9% in lijn met de KEV (2021) tot 2030. Het IA scenario zit hiertussen in. Verondersteld wordt dat alle scenario’s tussen 2030 en 2035 een lichte groei zien van 0,9% per jaar (KEV, 2022).
Invulling warmtevraag
De warmtebehoefte wordt nu voor bijna 90% ingevuld met gas als brandstof voor ofwel WKK’s of gasketels. Voor gasketels wordt uitgegaan dat deze in 2040 geen rol meer spelen. De uitfasering gaat
lineair naar een aandeel van 0% in 2040 in de IA en KA scenario’s. Het ND scenario kent een sneller pad en zit al in 2035 op 0%.
Voor de invulling van de warmtevraag volgt het KA scenario zoveel mogelijk de KEV (2022) en waar er geen bron is de middenweg tussen de IA en ND scenario’s. De aannamen voor het ND scenario
zijn gebaseerd op het bereiken van de maximale potentie voor geothermie, e-boilers en warmtepompen in 2040 op basis van het Masterplan aardwarmte18. De warmte-invulling in het IA scenario is een mix van alle warmtebronnen en gebaseerd op eigen aannamen volgens de verhaallijn.
Het aandeel biomassaketels blijft voor het KA scenario op het aandeel van 4,2% gelijk aan vandaag de dag, voor het IA wordt verondersteld dat er een aandeel van de biomassa beschikbaar is voor de
glastuinbouw en kan het aandeel voor biomassaketels stijgen tot 16% in 2035. In het ND scenario wordt biomassa niet voorzien als onderdeel van de warmtemix.
Geothermie groeit in alle scenario’s. In het ND scenario gaat dit het snelst. Voor dit scenario is al in 2035 40% aandeel bereikt, waarbij het in de IA en KA scenario’s respectievelijk 26% en 13% is.
Waterstofketels als warmtevoorziening komen alleen in het IA scenario terug met een aandeel van 10%. Voor dit scenario is aangenomen dat er veel aanbod is van waterstof en deze ook beschikbaar is voor het verstoken in de WKK’s.
E-boilers en warmtepompen komen in alle scenario’s terug. De groei gaat het snelst in het ND scenario met 30% aandeel in 2035 t.o.v. 7,5% in het IA scenario en 15% in het KA scenario.
De rest van de warmtevraag wordt ingevuld met WKK’s en warmte vanuit een warmtenet.
In het rapport gaat het verder voor de industrie onder meer over CO2-afvang en -opslag. In alle scenario's rekent men op circa 3 Mton CO-afvang, hoofdzakelijk voor gebruik in de glastuinbouw en productie van prikhoudende frisdranken.
