Na haar afscheid van Nature’s Pride werd oprichtster Shawn Harris via Dragons’ Den een bekende Nederlander. In de media beter bekend als de vrouw die heel Nederland en Europa fan maakte van de ready-to-eat avocado.
Tegenwoordig ontpopt Shawn Harris zich als ‘business angel’. De impact die ze op de avocadomarkt heeft gehad, wil ze in startup-land waarmaken, vertelt ze in onderstaand interview uit vakblad Primeur. Orange Wings heeft inmiddels 20 startups in portfolio. Ze zijn bijna allemaal impactvol én bijna allemaal (al) succesvol. Dat laatste geheel tegen de statistieken in.
Na de verkoop van je bedrijf Nature’s Pride in 2016 zagen we je in 2020 terug als Dragons’ Den. Waarom ben je dit avontuur aangegaan?
Nederland kent een bloeiende startup-wereld en mag best trots zijn op hoe ze startups ondersteunen, via NL Invest, provinciale gelden en bijvoorbeeld het Techleap.nl fonds van Prins Constantijn. Toch zijn er veel te weinig durfinvesteerders die ondernemers juist in de vroege opstartfase ondersteunen. Dat is zo jammer. Er zijn echt duizenden startups, elke week krijg ik wel twee of drie aanvragen. Jonge ondernemers moeten meer kansen krijgen om voor hun dromen te gaan. Tv-programma’s zoals Dragons’ Den zijn een grote stimulans.
In je AGF-tijd trad je niet voor het voetlicht. Met je optreden in Dragons’ Den prikkelde je de media, die je bekroonde tot ‘Avocadokoningin’. Hoe kijk je daarop terug?
Die titel die ze me in de pers hebben gegeven, zegt me niks, ik geef niets om status. Publiciteit heb ik juist altijd heel bewust vermeden. Ik had nooit gedacht dat ze mij als Dragon zouden kiezen, maar ze vonden mij als angel investor er juist perfect bijpassen. Ik was ook geïnteresseerd in het programma en nieuwsgierig naar de andere Dragons en de startups. Ik ging daarom toch maar met ze praten. De dag dat ik moest beslissen, zei ik tegen mijn man dat ik het niet zou doen, maar toen ze me belden, zei ik ineens toch ja.
Ik wist ook dat het toen voorbij zou zijn met de anonimiteit. Ik heb er geen spijt van gekregen. Rondom het programma is het altijd superleuk en gezellig geweest. Nog steeds hebben we als Dragons contact met elkaar, soms zien we elkaar zakelijk, omdat we samen hebben geïnvesteerd.
In mijn omgeving kende ik niet veel mensen met vermogen en hoe je daarmee om moet gaan. Dragon zijn was daarom ook heel leerzaam voor mijzelf. Als je op die stoel zit, begint het spel: wie gaat er mee, ga ik voor een lager percentage aandelen, wil ik het meer dan die ander, ga ik tegenbieden of ga ik het samen doen….? In 20 minuten onderhandel je een deal van honderdduizend tot een miljoen. Je moet ook heel snel zijn. Telkens goed voorbereid zijn op de volgende vraag. Omdat mijn Nederlands niet perfect is, was dat soms lastig, maar altijd superleuk om te doen.
Zien we je komend seizoen 4 terug?
Ieder jaar begrijp je het spel beter en word je er beter in. Ik heb ook hele leuke startups daarvandaan. Soms is het echter goed om een break te nemen. Inmiddels heb ik 20 startups en dat is eigenlijk al te veel. Ik kan er niet meer bijhebben. Wat we doen is best bijzonder. Het is een soort spel, een studie. Als we in een idee geloven, bieden we financiële ondersteuning om het te realiseren, waarbij we samen beslissingen in de vroege fase maken en waar het merendeel van het aandeelhouderschap bij de oprichters blijft - waar het hoort!
Orange Wings neemt een behoorlijk risico in een heel vroege fase. In startup-land is het niet één keer investeren en het gaat goedkomen. Orange Wings investeert vaak 2 of 3 keer. In Amerika doen ze dat makkelijker. Nederlandse investeerders zetten liever in op scale-ups. Ze willen geen risico lopen met bedrijven die in sommige gevallen slechts een idee omvatten. Er is weinig omzet, geen track record. Ik begrijp het wel, toch ben ik van mening dat deze geldschieters wat meer lef moeten tonen. Het is de moeite waard en ik wil het bewijzen.
Hoe kijk je aan tegen de risico’s?
Investeren is een heel moeilijke beslissing, want ik heb heel hard gewerkt voor mijn geld. Ik ben er echter niet zo aan gehecht.
De regel is: als je 10 startups hebt, dan gaat één ervan het supergoed doen, 2 gaan het OK tot goed doen, 3 startups spelen break-even en de rest gaat failliet. Mijn doel is om het veel beter te doen. Dat lijkt ook te lukken, van de 20 startups waar we in investeren, groeien er 18.
Gaat het weleens mis?
Zeker, ik neem ook afscheid als het moet. Als ik er niet meer in geloof of als wij niet bij elkaar passen. Ik heb twee keer de aandelen teruggegeven voor één euro, want als ik al mijn geld terug had gewild, gingen ze failliet. En als ze er zelf nog in geloven, kunnen ze door. Van alle startups die ik begeleid, is dat pas twee keer gebeurd. De meeste investeerders willen hun geld terug en dat is jammer. Ik probeer er zo snel mogelijk achter te komen om mijn verliezen te beperken, en dan kan ik mijn geld en energie stoppen in de kansrijke startups. Dat zouden meer rijke Nederlandse families moeten doen. Als je het goed doet, creëert het welvaart en banen voor Nederland.
Je succes is behaald. Is de drive voor Orange Wings net zo groot als die voor Nature’s Pride?
Het mooiste wat ik tot nu toe bereikt heb, is Nature’s Pride. Ik ben van plan dit te overtreffen. Van Orange Wings krijg ik veel energie. Mijn doel is om een goede prestatie te leveren in de VC-wereld.
De droom van alle investeerders is een unicorn, investeren in een startup die een marktwaarde van 1 miljard USD bereikt. 80 Acres Farms is een vertical farm waarin ze jaarrond een overvloed aan gewassen telen, indoor met 100% hernieuwbare energie, zonder gewasbescherming en overmatige voedselkilometers. Ik was in 2016 de eerste investeerder van 80 Acres Farms en ik zit in de board. Hun 7e farm is onlangs in gebruik genomen. Ik geloof echt dat dit de toekomst is. Als ik dan mijn aandeeltje daarin verkoop, dan kan ik dat weer investeren in nieuwe startups. Ik wil van Orange Wings een soort vliegwiel maken.
Hoe geef je startup vleugels?
Ik zie mezelf als ‘moeder angel’. Ik blijf betrokken, dat hebben we met ze afgesproken en dat vinden ze prima. Ik spreek alle ondernemers minimaal eens per twee maanden. Het heeft mij tien jaar gekost om succesvol te zijn in de AGF-wereld. Ik heb veel fouten gemaakt en van alles zelf moeten uitzoeken. Door in de vroege fase goed advies te geven, wil ik de duur van hún leertijd inkorten. Inmiddels bestaat Orange Wings uit een professioneel team van vijf mensen. Samen ondersteunen we de founder met zijn grote plan.
Jij hebt het helemaal zelf gedaan,….
Ik had het inderdaad veel moeilijker dan de startups die ik ondersteun, maar zie de waardering ook. Door te helpen, worden ze misschien een beetje bevoorrecht, ik probeer ze wat harder te maken. Wie ik uitkies, zijn gedreven ondernemers. Ik vind het belangrijk dat we een klik hebben en dat de startups een geweldig idee hebben waarmee ze zich kunnen onderscheiden ten opzichte van de markt en concurrenten.
Als je heel rijk bent, vind ik dat je anderen moet helpen. In mijn eentje had ik het toch ook nooit gered? Ik zie het als een verantwoordelijkheid om te investeren in startups.
Hoe ervaren de startups die nauwe band met hun geldschieter?
Ik ken alle processen binnen de startups. En we gaan heel diep met ze. Enige voorwaarde is dat ze zich niet te bescheiden opstellen en van onze diensten gebruik durven te maken. Zeg het als je ons nodig hebt. We willen de juiste mensen bij ze aan boord brengen om optimale groei te stimuleren. De ondernemers werken aan hun droom. Ik ga regelmatig bij hen langs. Dan denk ik niet als investeerder, maar als deel van hun bedrijf. Ik ben niet gefocust op de exit. Dat komt wanneer de tijd juist is. Dat maakt me bijzonder in venture capital-land, en daarom denk ik ook dat ik meer succesvol ga worden.
Zie je verschillen tussen de Amerikaanse en Nederlandse mentaliteit?
Ik verhuisde 33 jaar geleden naar Nederland en voel me meer Nederlander dan Amerikaan. Ik heb wel die verandering doorgemaakt. Ik durf meer, of dat dat komt omdat ik Amerikaans ben of dat ik Shawn ben, dat weet ik niet. Volgens mij hebben Amerikanen en Nederlanders dezelfde eigenschappen. Voor ondernemers heb je uitschieters nodig, mensen die heel gedreven zijn.
In hoeverre helpen je ervaringen in de AGF-wereld je als investeerder?
Ik heb zelf heel lang getwijfeld om een eigen bedrijf op te richten. Niemand geloofde in mij en er waren genoeg concurrenten. Ik ben twee keer voor mezelf begonnen in de AGF-handel. Uiteindelijk heb ik een startup waargemaakt met Nature’s Pride. Ik geloofde dat ik het beter kon. We ontwikkelden ons heel snel en gingen van dozen schuiven naar added value. Daarin waren we onderscheidend. Nature’s Pride is begonnen met twee personen en dat heb ik naar 600 man personeel en 400 miljoen omzet gebracht. Ik begrijp dus heel goed wat er gebeurt in die startups en welke problemen ze hebben.
Terugkijkend was ik die eerste jaren te zuinig met mensen. Als ik bijvoorbeeld in het begin al een goede financiële manager had aangenomen, had ik veel minder werk op mijn eigen bord gehad en meer financiële informatie waardoor ik beter kon managen. Had ik toen die hulp gehad, dan was het makkelijker geweest. Ik heb teveel zelf gedaan en mezelf eigenlijk kapot gewerkt. Dus toen ik stopte met Nature’s Pride, wilde ik startups helpen, omdat ik zeker weet dat het beter kan.
Kennis van de sector helpt ook keuzes te maken. AgriPlace was bijvoorbeeld een no-brainer om in te investeren. Het is een wereldwijd transparant platform voor telers, distributeurs en retailers waarmee deze gemakkelijk inzicht krijgen in voedselveiligheids- en duurzaamheidsaspecten van leveranciers. Het werkt als een soort LinkedIn voor de AGF-wereld. Hoe meer bedrijven aansluiten, hoe efficiënter de sector daarvan kan profiteren. Dat is zo nodig. Ik had een platform zoals AgriPlace graag 10 jaar geleden willen inzetten voor Nature’s Pride. AgriPlace heeft nu meer dan honderd klanten in Europa die zeer blij zijn met het systeem.
Toen ik de kans had om in Gearbox te investeren zag ik de mogelijkheid om de kwaliteit van fruit en groente te verbeteren in combinatie met Artificial Intelligence (AI). Gearbox bedenkt, ontwerpt en maakt slimme producten op het gebied van robotica en automatisering, zelflerende software en vision oplossingen. Ze leveren de digitale medewerkers van de toekomst aan kwekers, veredelaars en handelaren. Ik ben heel enthousiast over de mogelijkheden die Gearbox de keten te bieden heeft. Iedereen denkt dat Gearbox alleen voor de tuinbouw is, maar ze doen veel meer dan dat. Een goed voorbeeld is de kwaliteitscontrole op verpakte druiven, dit bespaart uiteindelijk veel kosten.
Gearbox team
In een interview gaf je aan dat je op een gegeven moment geen mangobomen en avocadoplantages meer zien kon. Stoppen met Nature’s Pride was een bevrijding. Hoe houd je jezelf in toom?
Laten we eerlijk zijn, ik hoef niets meer te doen en kan gewoon genieten, de fiets pakken en boekjes lezen. Maar ja, toen ik stopte met Nature’s Pride was ik 53 en veel te jong daarvoor. Niets doen is niet mijn stijl, ik moet bezig zijn, ik heb die spanning nodig. En ja, nu heb ik weer meer gedaan dan ik van plan was. Ik had gezegd dat ik maximaal 5 startups zou gaan begeleiden, het zijn er nu 20.
Die founders, de meesten zijn tussen de 20 en 35 jaar, daar leer ik van. Ze zijn jong, ze zien de wereld anders en hebben de drive om de wereld een stukje beter achter te laten. Ze willen echt impact maken. Het is superleuk om mee te maken.
Ik probeer halftime te werken, dat heb ik mezelf beloofd. Het werk is ook minder belastend. Ik coach en ondersteun startups, maar ben niet operationeel, dus ik kan mijn tijd zelf indelen. Als ik twee weken heel druk bezig ben geweest, dan neem ik daarna twee weken vrij. Afgelopen jaar was de verhouding 60-40. Het aantal startups moest doorgroeien van 10 naar 20. Met dat volume kon ik een team met topexperts om mij heen verzamelen en het werk beter verdelen. Dit jaar werk ik weer halftime.
GearRover
Hoe kijk je terug op het afscheid van bij Nature’s Pride?
Dat was heel erg moeilijk, ik kon mijn bedrijf moeilijk loslaten. Bij mijn afscheid spraken we af om de eerste vier maanden geen contact te hebben. Toen ik terugkwam, wilde ik weer instappen zoals het was, maar ik was niet meer de manager. Dat was heftig, niet alleen voor mij, maar ook voor het bedrijf.
Ik managede top down en iedereen in het bedrijf was dat gewend. Ik wist alles, maar het nieuwe management moest gevoed worden. Dat is een heel andere managementstijl en een heel grote verandering geweest voor Nature’s Pride. Maar het is goed gekomen.
Ik ben nog altijd lid van de raad van commissarissen en laat Nature’s Pride dus niet los. Ik ken het bedrijf door en door en voel me tegenover mijn oude collega’s ook verplicht mijn steentje bij te dragen. Ik doe het ook heel graag.
Hoe gaat het nu met Nature’s Pride?
2022 is een heel moeilijk jaar geweest. Het ging fout met de overgang naar een nieuw ERP-systeem. Daarnaast zijn er de enorm gestegen kosten van logistiek en energie waar de hele sector mee worstelt. Nature’s Pride wordt ook geraakt. Het is in wezen een grote koelkast met een verwarmingselement en dan is het heel moeilijk om een manier te vinden om de kosten naar beneden te krijgen.
Mijn ervaring is: ‘What doesn’t kill you, makes you stronger.’ Nature’s Pride komt hier weer sterker uit. Wat bijzonder is van Nature’s Pride, zijn de mensen, die zijn veerkrachtig, heel betrokken en gecommitteerd. Daarnaast zijn er natuurlijk alle relaties van teler naar klant, die partnerships zijn er nog altijd.
Adriëlle Dankier [sinds 1 juni CEO, red.] kent iedere teler en iedere klant. Ze heeft een enorme ervaring en kent alle processen van Nature’s Pride. Adriëlle is een natuurlijke leider, ik ben trots op haar. We hebben veel bereikt en plezier gehad in de 17 jaar die we hebben samengewerkt.
Heb je nog veel contacten in de AGF-sector?
Vanuit Nature’s Pride zijn er vele vriendschappen ontstaan, met telers, collega’s en mensen in de sector. Je bent zo met iedereen bezig geweest, dat laat je niet meer los. Omdat ik nog altijd aan boord ben bij Nature’s Pride, houd ik natuurlijk ook nog feeling met de sector. We weten dat het nu moeilijke tijden zijn, maar dat is in de afgelopen 30 jaar vaker voorgekomen. In moeilijke tijden vertrekken de zwakkeren, blijven de sterke over en komen er nieuwe bij. Dat gaat gewoon door, zo is mijn ervaring.
De sector is stevig aan het veranderen door automatisering. Dat is al langer gaande. Retailers willen minder, maar nauwere relaties, als het kan partnering en direct van de teler. Er zal echter altijd een tussenpersoon nodig zijn, aanvoer is niet gegarandeerd, er blijven tekorten of overschotten op de markt. Als sector is verdere samenwerking en afstemming in producties nodig, want overproductie is een probleem.
Team AgriPlace
Je hebt nu met diverse branches te maken. Zijn die te vergelijken met de AGF-branche?
Als je in de wereld van AGF kan presteren, dan is de rest redelijk makkelijk. In AGF heb je te maken met veel uitdagingen. Je moet al je voorraad verkopen, anders verlies je je marge, je hebt er maar een paar dagen voor omdat je het product vers moet houden.
Wat ik leuk vind van de AGF, is dat we elkaar ondersteunen. We maken gebruik van elkaars netwerk, in transport, opslag en helpen elkaar indien nodig. Als er een tekort was aan avocado’s belden we met een collega-bedrijf. Die hielp ons uit de brand, want zij wisten dat wij hen andersom ook zouden helpen. Dat is heel fijn die samenwerking, je draait elkaar geen poot uit.
Eigenlijk zouden we dat meer moeten vieren. Zoals de Hillenraad 100 doet. Het is een kans om elkaar te zien in een andere omgeving en te vieren wat we hebben gepresteerd. Dat is fijn en kan meer, vind ik. Ik vind dat de AGF-sector meer in GroentenFruit Huis moet investeren. Als we dat allemaal doen, zouden we als groep meer met elkaar kunnen bereiken.
Wat zijn belangrijkste eigenschappen van een ondernemer?
Het allerbelangrijkste is besluitvaardigheid. Nummer twee is gedrevenheid. Daarnaast moet je goede voeling houden met je bedrijf. Daarbij is het zaak om je managementinformatie heel goed te gebruiken en transparant te zijn. Bij Nature’s Pride bezocht ik een aantal keer per week de verschillende afdelingen. Ik wist precies wat er speelde. Als je in je ivoren toren blijft zitten, niet kijkt en luistert naar wat er aan de hand is, dan heb je een groot probleem. Als top moet je openstaan voor feedback en daarop snel acteren. De grootste dooddoener voor een bedrijf is als je twijfelt en blijft wachten. Soms maak je niet de juiste beslissing, maar niets doen, is een groter probleem: besluit gewoon, kies een pad, doe je studie, sta erachter en maak het af.
Tekst loopt door onder de foto's
Vol automatische vertical farm van 80 Acres Farms
Voor welk AGF-product zie je toekomst?
Ik word heel vaak gevraagd om te investeren in food, maar doe dat bewust niet. Food is heftig en zeker als het om vers gaat. Ik wil ook niet teruggaan naar wat was. Ik heb het geflikt, gedaan en heb genoten. Nu is er voor mij een volgende fase. Bovendien heb ik er een beetje hekel aan als iemand een bedrijf verkoopt en het kunstje nog een keer gaat herhalen, dat is niet eerlijk ten opzichte van degene die je bedrijf heeft gekocht.
De AGF ziet me niet terug, maar ik ondersteun de sector wel via mijn startups zoals 80 Acres Farms, Gearbox en AgriPlace. Tech is de toekomst, daarin wil ik investeren, in de verbetering van de processen in onze business.
Dit artikel verscheen eerder in editie 1, 37e jaargang van Primeur. Zie hiervoor www.agfprimeur.nl.