De Nederlandse export van sierteeltproducten nam in 2022 met ongeveer 4% af tot 11,5 mld euro. Daarmee is de sierteelt niet meer het grootste exportproduct van Nederland. Dat zijn zuivel en eieren geworden. De sierteelt blijft wel het meest lucratieve agrarische exportproduct indien wordt gerekend naar de verdiensten per euro exportwaarde.
Van de export ging 26% naar Duitsland, 12% naar het Verenigd Koninkrijk en 9% naar Frankrijk. Heel veel van deze productgroep is van Nederlandse makelij, namelijk 85%.
De exportwaarde naar Duitsland daalde met 6% en naar het Verenigd Koninkrijk met 19%. Naar Frankrijk daalde de exportwaarde met 14%.
Vorig jaar piekte de sierteeltexport. Door corona bleven toen veel consumenten thuis en dat zorgde voor een sterke toename van de vraag, mede door thuisgebruik, naar snijbloemen en kamerplanten, tuinplanten en bomen.
Lucratieve sierteeltexport
Productie krimpt, prijs stijgt niet of nauwelijks
Hoe anders is de situatie eind 2022. Door gestegen energieprijzen, die sinds het najaar van 2021 stegen en in 2022 door het uitbreken van de oorlog in Oekraïne tot ongekende hoogte stegen, reduceren telers hun productie vanwege het onrendabel worden van hun teelt. Door bestaande (gas)contracten werden de gevolgen nog enigszins gedempt. Maar uiteindelijk zullen alle telers met deze nieuwe situatie moeten omgaan.
Of dat gaat lukken, is de vraag. Want ondanks dat de productie krimpt, steeg de gemiddelde prijs op de bloemveilingen niet of
nauwelijks. Eén van de oorzaken zou kunnen zijn dat de hoge inflatie
consumenten beweegt andere keuzes te maken bij het uitgeven van hun geld. Luxe goederen zoals bloemen en planten kunnen daar de dupe van worden.
Handel op zoek naar bloemen
Door het krappe aanbod kunnen bloemenhandelaren hun orders soms lastig invullen. Door het krappe aanbod zijn handelaren in het buitenland op zoek naar vervangende goederen. De gestegen kosten van energie spelen ook bij handelaren een rol. Zo wordt veel energie gebruikt voor de koelcellen en zijn de brandstofkosten voor de vrachtwagens, die de goederen exporteren, gestegen. Daarnaast kampen deze ondernemers met gestegen kosten voor karton en papier waarmee de bloemen worden ingepakt.
Het passagiersvervoer per vliegtuig heeft zich enigszins hersteld, waardoor de kosten hiervan daalden en de vrachtcapaciteit is vergroot. Veel bloemen worden via passagiersvluchten geïmporteerd en vanaf Nederland ook weer geëxporteerd. Voor een klein deel is dit naar verre bestemmingen. De oorlog en sancties naar aanleiding van de oorlog tussen Oekraïne en Rusland zorgde voor onrust op de afzetmarkt. Rusland is voor bloemen in het algemeen en voor chrysanten in het bijzonder een belangrijke afzetmarkt.
Bloembollen
Voor bloembollen was het al met al een best redelijk jaar, de export van leliebollen naar onder andere China herstelde en de bollenbroei, de grootste afnemersgroep naast de institutionele markt, ondervond vooralsnog iets minder de gevolgen van de energiecrisis. De teelt van broeitulpen is vrij kort is en niet al te intensief, vergeleken met andere snijbloemen. Hierdoor bleef de inkoop van deze groep op peil.
Import
Nederland importeert uit Kenia, Duitsland en Italië ook veel sierteeltproducten. Deze stroom bestaat vooral uit snijbloemen die via de Duitse luchthavens uit andere delen van de wereld ingevlogen worden. Afhankelijk van de beschikbaarheid van vrachtruimte, tarieven, beschikbare slots kiest men voor luchthavens als Schiphol, Frankfurt, Luik of Brussel om de producten naar de Europese tussenhandel te vervoeren. Vervolgens worden deze naar
Nederlandse veilingen getransporteerd om daar verkocht te worden. Daarnaast is er in de buurlanden ook veel kweek van perkgoed en
boomkwekerijproducten. Van die planten kwam minder vanuit Duitsland, door gestegen vervoerskosten en lagere vraag, de grens over. Italië kweekt een specifiek assortiment tuinplanten, en beschikt over een aanvullend assortiment snijbloemen.
Bron: De Nederlandse agrarische sector in internationaal verband – editie 2023