Tholen - Hoe houd ik mijn bedrijf toekomstbestendig? Een interessante vraag om eens over na te denken zo rond de jaarwisseling. Cor de Fijter is sectorleider Tuinbouw bij Flynth, en heeft in zijn functie een ‘helikopterview’ van de sector. Met ons deelt hij zijn inzichten over hoe je als tuinbouwbedrijf de toekomst het best tegemoet kan gaan, zowel op korte termijn als op lange termijn.
Omzet, afzet, energie
Op de korte termijn is kostenbeheersing het devies: “Arbeidskosten zullen stijgen, dat is iets wat je niet zo snel kan inhalen tenzij je investeert in verdergaande automatisering van het teelt- en verwerkingsproces. Bij de stijging van de energieprijzen ben je dan weer afhankelijk van de positie die je hebt ingenomen. Waar je met name kan sturen, is aan de omzetkant: je omzet verhogen, of effectievere omzet behalen.”
Omzet kan je deels sturen op aanbod, door aanpassingen in het teeltschema, met de seizoenen meebewegen. “Je kunt ook aanpassingen maken in de afzetafspraken, of van lieverlee kiezen voor een ander afzetsegment.”
Het ‘E-woord’ viel ook al, energiegebruik verlagen is ten slotte ook een mogelijkheid die telers op korte termijn hebben. “Dat kan door meer per meter te gaan telen in de kas, of door een extra schermdoek, ontvochtigen, of een ander type belichting. Daarnaast kan je ook je gedrag als teler aanpassen, door gebruik te maken van Het Nieuwe Telen en goed te letten op energie.”
Op de korte termijn is het met name van groot belang om inzicht te hebben in je kostprijs en in je liquiditeitspositie.
Samen sterk
Cor wijst ook naar samenwerking met andere telers, om zo samen sterker te staan. “Binnen de telersvereniging zou je afspraken kunnen maken, of je kunt samen met een teler van een ander gewas optrekken, om gezamenlijk de afzet te verzorgen als één pakket.”
Vertraagde kosten
Nog iets om op te letten: kosten komen vertraagd binnen. “Doordat er aflopende contracten zijn en je nieuwe moet afsluiten tegen de nieuwe indexering, is er altijd sprake van een vertraging van kostprijs-stijgingen. Je zou ervoor kunnen kiezen om grotere voorraden in te slaan van benodigdheden, maar dat hangt af van je persoonlijke keuze en mogelijkheden.”
Consument in het nauw
Kijkend naar hoe de situatie zich in de nabije toekomst zal ontwikkelen, zoomt Cor in op de consument. “Consumenten, en eigenlijk zijn we dat allemaal, krijgen aan alle kanten te maken met prijsstijgingen. Dat is deels te compenseren door te kiezen voor goedkopere winkels en minder te consumeren, en aan de andere kant zal de consument z’n werkgever vragen om meer loon. De retail zit dan eigenlijk tussen twee vuren in; ze moeten niet te duur worden voor de consument, maar aan de andere kant krijgen ze ook te maken met kostenstijgingen, net als de individuele ondernemer.”
Maar hoe ontsnap je als teler aan die spagaat? “Aan de ene kant zijn er telers die langetermijncontracten hebben afgesloten, die zullen hun positie in 2023 kunnen versterken. En een aantal zal het lastiger krijgen, want die hebben de duurdere producten. Maar uiteindelijk zal iedereen het lastig gaan krijgen, als gevolg van het consumentenverhaal wat ik net heb geschetst. Iedereen moet de tering naar de nering zetten.”
Energietransitie
Met de blik weer wat verder op de horizon, legt Cor de nadruk op het belang van fossielvrij telen. “Die energietransitie is een proces, waarin de tuinbouw een belangrijke rol speelt in de vorm van flexibele inzet van de wkk’s. In Nederland verzorgen dergelijke apparaten al 10-12 procent van de duurzaam opgewekte energie.”
De volgende stap is omschakelen naar alternatieve energiebronnen, waaronder aardwarmte. “Dat is ook economisch interessant voor telers. Nederland blijft een goed productieland, in een goede klimaatzone, waar onder glas goed is te sturen. Alleen krijgen we dan een nieuw marktevenwicht, waarin alles wel duurder wordt. Of er moet een technische innovatie komen waardoor onze kwalitatief goede producten niet alleen beter worden, maar ook betaalbaarder.”
Al bij al denkt Cor dat de Nederlandse tuinbouw met duurzame alternatieven als aardwarmte, LED-belichting en in de verdere toekomst waterstof, concurrerend kan blijven in het nieuwe marktevenwicht. “Bedekte teelt onder glas blijft nodig om goede producten te leveren, en in Nederland zijn we kampioen in de intensieve teelt onder glas.”
Positieve vooruitzichten
Cor ziet daarom ook de vooruitzichten voor de lange termijn positief in. “Door innovatie en optimaliseren van de bedrijfsprocessen zijn we altijd verder gekomen.” En om die veelbelovende toekomst tegemoet te kunnen gaan als bedrijf, moet je zorgen dat je als ondernemer het momentum hebt. “En wil je toekomstbestendig zijn, dan moet je ook het goede verhaal vertellen bij je product, wat bijdraagt aan gezondheid en een gezonde leefomgeving, en zorgen voor beschikbaarheid van geschoold personeel.”
Voor meer informatie:
Flynth
info@flynth.nl
www.flynth.nl