Vrijdag sloot de TTF-gasprijs op het laagste niveau sinds tien dagen af. Vanochtend opende de markt weer op een iets hoger prijsniveau. In deze crisisupdate een analyse over de dichtdraaien van Nord Stream 1, een blik op de crisissituatie in Duitsland en ook weer wat Haags nieuws.
De gasprijs voor 'winter 2022' tot en met 15 juli op de Title Transfer Facility, het Nederlandse gashandelsplatform dat ook Europees van belang is. Klik hier voor de actuele prijzen.
Vijftien procent van de aardgasimport van Nederland komt uit Rusland. Daarmee is Nederland relatief beperkt afhankelijk van de Russen. Toch heeft de crisis en het recente dichtdraaien van gaspijpleiding Nord Stream 1 gevolgen. Bij energiehandelsplatform Powerhouse verscheen een analyse over het dichtdraaien van die belangrijke aanvoerlijn. Daarin lezen we: "De onderlinge afspraken
binnen de EU maken wel dat 27 lidstaten tot op een bepaald niveau bij moeten bijspringen wanneer buurlanden in een crisissituatie
terechtkomen. Op het moment dat bijvoorbeeld Duitsland in de problemen komt is er een gezamenlijke verantwoordelijkheid, voor Nederland en andere Europese landen om een aanstaande crisis het hoofd te bieden."
De energiespecialisten stippen in de analyse enkele heikele punten aan, waaronder onderstaande twee. Lees hier de hele analyse.
1) "Wanneer Nord Stream 1 niet meer in bedrijf gaat komen na het onderhoud MOETEN de gasvoorraden op peil zijn voor de winter in gaat vallen." Dat is op dit moment met een vulgraad van 55% in Europa nog niet het geval, want 80% is de doelstelling.
2) "Het gas wat in de zomer wordt opgeslagen in gasopslagen moet tegen een hogere prijs in de winter er uitgehaald worden anders hebben de eigenaren van de opslagen geen verdienmodel en zullen zij de opslag niet of minder faciliteren." Op dit gaat er met de huidige hoge prijzen heel duur (LNG)-gas de grond in.
Voortbordurend op bovenstaande analyse kijken we even naar Duitsland. Daar zijn er grote zorgen over energiebedrijf Uniper, de grootste Duitse importeur van gas. Bloomberg meldt dat Uniper, dat in financieel zwaar weer zit, momenteel in de zomer al gas uit de wintervoorraden onttrekt, omdat gas kopen duurder is. CDA Tweede Kamerlid Henri Bontenbal wijst op Twitter op het Bloomberg-bericht en energiespecialist Remco de Boer haalt er een grafiek bij die laat zien dat de vulgraad in Duitsland de laatste dagen is gestagneerd.
https://t.co/2XRfKUrl6z pic.twitter.com/ewN85oFXAB
— Remco de Boer (@remcodb) July 16, 2022
BNR schrijft ook over de Uniper-zaak. Men wijst erop dat het bedrijf bij de Duitse overheid heeft aangeklopt voor financiële hulp. Bij BNR reageert directeur Hans Grünfeld van VEMW, belangenbehartiger voor de grootverbruikers van gas en energie in Nederland, op het bericht dat Duitsland Nederland heeft gevraagd om de gasproductie in Groningen op te voeren, iets dat het kabinet tot nu toe telkens pertinent weigert. "Als we de Duitsers willen helpen, dan moeten we nu meer gas uit Groningen produceren. Want in de winter heeft het geen zin meer. Dat is de olifant in de kamer."
Bij BNR lezen we ook over de baas van de Duitse federale toezichthouder voor de gasinfrastructuur Bundesnetzagentur die geen signalen ziet dat de gasprijs nog verder oploopt. Mogelijk is nu het gasprijsplafond bereikt. De medio vorige week ingezette TTF-gasprijsdaling lijkt daarop ook te wijzen.
Het Nederlandse kabinet maakte vrijdag 15 juli bekend 'de daling van de gaswinning in de Noordzee af te remmen', oftewel meer gaswinning mogelijk te maken op de Noordzee. De versnelling op de Noordzee zorgt voor extra gas op zowel de korte als de lange termijn. Het ministerie van EZK verwacht dat op de korte termijn (1 tot 3 jaar) al circa 1 miljard m3 gas extra per jaar geproduceerd kan worden. Op de langere termijn (over 5 jaar) kan het zorgen voor een extra productie van 2 tot 4 miljard m3 per jaar.
Dit zijn substantiële hoeveelheden volgens het ministerie. Vooral als je je realiseert dat in 2021 in Nederland 40 miljard m3 per jaar werd gebruikt en 12,7 miljard m3 uit de kleine velden geproduceerd (dat is exclusief productie uit het Groningenveld). De extra productie geldt voor een periode van 10 jaar; de verwachting is dat de velden dan leeg zijn. Verhoging van de gaswinning op de Noordzee helpt Nederland volgens het ministerie ook bij het vullen van de gasbergingen.
De Nederlandsche Bank zegt in het Financieele Dagblad (€) dat van de energiecrisis voor bedrijven 'beperkt' zijn. Dat doet DNB op basis van eigen berekeningen. Zelfs in 'een extreem scenario' blijft dat zo. DNB is geen voorstander van 'ongerichte steunmaatregelen', die jagen alleen maar de staatsschuld omhoog.
De bank ziet dat het vooral energie-intensieve sectoren zijn die hard geraakt worden, ook nu al. Het gaat dan om bedrijven waar energiekosten vóór de energiecrisis al 3% tot meer dan 7% van de netto-omzet uitmaken. Dit zijn producenten van staal en chemie, papier, karton, glas, cement en voedsel. Ruim de helft of meer van de de energie-intensieve bedrijven belandt in de rode cijfers in het ernstige scenario, waarbij naar inschatting van de bank de gas- en elektraprijzen drie keer hoger liggen dan de al hoge prijzen van eind 2021. Bekijk hier de hele DNB-analyse. In het onderzoek is niet specifiek met glastuinbouwgegevens gerekend. De onderzoekers hebben alleen gekeken naar de directe gevolgen van hogere energieprijzen (en niet de doorrekening daarvan in andere kosten), en ook duurdere diesel en benzine voor transport buiten beschouwing gelaten.
Op 26 juli komt de Energieraad bijeen in Brussel. Minister Jetten van Klimaat en Energie geeft de Eerste en Tweede Kamer inzage in hetgeen er besproken gaat worden en de Nederlandse standpunten. Hij schrijft onder meer dat Nederland 'nog altijd geen voorstander is van het maximeren van prijzen op de groothandelsmarkten voor gas en elektriciteit om stijgende energieprijzen tegen te gaan.' Nederland ziet dit, zo schrijft Jetten, als 'een zeer risicovolle marktinterventie die de leveringszekerheid kan schaden, de vraag naar aardgas en andere vormen van fossiele energie kan opdrijven, en grote financiële gevolgen kan hebben.' Jetten blijft daarom 'pleiten voor maatregelen op nationaal niveau om de gevolgen van de gestegen energieprijzen voor kwetsbare consumenten te verzachten.'