De gasprijs ligt vanochtend op het prijsniveau waarop maandag werd afgesloten op de Title Transfer Facility, het Nederlandse gashandelsplatform. In deze nieuwe crisisupdate een gasgrafiek, maar verder vooral ook aandacht voor een vervolg op de gisteren al gedeelde oproep, dit keer specifiek vanuit Glastuinbouw Nederland.
Oproep
Gisteren verscheen op de website van de belangenbehartiger, in de aanloop naar een nieuw LNV-kamerdebat, een nieuwe roep om steun. Glastuinbouw Nederland schrijft: "Steeds meer Europese telers worden beschermd tegen de hevige impact van de oorlog in Oekraïne. Diverse lidstaten geven hun telers al toegang tot Europese steunmaatregelen en vullen deze crisisbudgetten aan. Nederlandse telers hebben dit niet. Dit leidt tot oneerlijke concurrentie in Europa en zet de Nederlandse glastuinbouw verder onder druk."
Glastuinbouw Nederland roept het kabinet op om een borgstellingskrediet in te stellen, het EU-steunpakket te benutten en de Europese crisisreserves te cofinancieren om te voorkomen dat het licht in de kas uitgaat. Tot nu toe bleef het vanuit Den Haag bij een brief van minister Staghouwer over de door Den Haag gekozen koers. Van steunmaatregelen, laat staan financiële compensatie, kwam het nog niet. Tot nu toe lijkt het erop dat Den Haag het de sector zelf laat uitzoeken. In dat geval lijkt het uit te draaien op een survival of the fittest en is het (verder) stoppen van telers niet uit te sluiten.
De gasprijs voor 'winter 2022' tot en met 16 mei op de Title Transfer Facility, het Nederlandse gashandelsplatform. Vanochtend rond 11.00 op vergelijkbare niveaus. Bekijk hier de actuele prijzen.
Het energievraagstuk is een zorg in de sector, maar dat is ook arbeid. Teler Robert van Meer gaf gisteren zijn inbreng over oplossingsrichtingen voor arbeidsmarktkrapte in de agrarische sector voor de Tweede Kamer, zo deelt hij op LinkedIn.
Kredietverzekeraar Allianz Trade zocht uit hoe hard Nederland geraakt wordt mocht Rusland stoppen met het leveren van gas. Nederland hoort in het geval een Russische gasstop tot de hardst getroffen landen in de EU, zo deelt Allianz in een ANP Expertbericht.
“Als de olie vanuit Rusland in de ban wordt gedaan, is dat voor de EU gemakkelijk op te vangen als andere olielanden (vooral de OPEC) de productie verhogen. Anders zit het met gas. Stopt Rusland de toevoer? Dan staat veel EU-landen een pittige winter te wachten. Extra gas ergens vandaan halen is veel moeilijker dan olie”, zegt Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade.
De researchafdeling van de kredietverzekeraar onderzocht beide scenario’s, een olie- en gas-stop. Geeroms: “Een onmiddellijk embargo op de invoer van Russische olie betekent dat er een gat valt van 3,3 miljoen barrels per dag. Als de OPEC de productie van ruwe olie opvoert tot het niveau van medio 2018 en ook Noorwegen en de VS zetten een tandje bij, dan is de krapte binnen twee maanden op te vangen. De olieprijs zal zich snel weer stabiliseren op het huidige niveau.”
Ernstige verstoring
Heel anders zit het met gas. “Draait Rusland per direct de gaskraan dicht? Dan moet de EU rekening houden met ernstige verstoringen. Duitsland en Nederland horen binnen de EU tot de zwaarst getroffen landen. Ook diverse landen in Oost-Europa worden hard geraakt. Het inzetten van andere gasleveranciers (Qatar, Algeria of Nigeria) is een moeizaam verhaal. En het vervangen van gas door andere energiebronnen en zelfrantsoenering van burgers en bedrijven, leveren niet genoeg op om het gat in de gasvoorziening te dichten.
‘Black-out’-scenario
Volgens Allianz Trade maken EU-landen die zwaar worden getroffen door een mogelijk gastekort onvoldoende werk van een noodplan. “We moeten ons bereiden op de klap die komen gaat en de daarmee gepaard gaande economische kosten. Hoe gaan we de extra lasten opvangen? Voor burgers, maar zeker ook voor bedrijven. Welke sectoren zijn het kwetsbaarst en hoe gaan we die helpen?”
Wat moet er gebeuren?
Allianz Trade noemt in het rapport de volgende maatregelen:
- Publiek voorbereiden op het gastekort. Overheden zouden veel meer moeten investeren in bewustwording over hoe huishoudens energie kunnen besparen.
- Nu al gasbuffers aanleggen door gasbesparingen. Overheden zouden vandaag al moeten beginnen met gasbesparing. Denk aan gasrantsoenering voor openbare gebouwen of financiële stimulering voor huishoudens om hun gasverbruik onder een bepaalde drempel te houden.
- In EU-verband afspraken maken over herverdeling van gas.
- Binnen de EU een gezamenlijke aankoopregeling optuigen voor vloeibaar gas (LNG).
- Op nationaal niveau moet er een noodplan komen. Hoe gaan we de extra lasten opvangen? Voor burgers, maar zeker ook voor bedrijven? Welke sectoren zijn het kwetsbaarst en hoe gaan we die helpen?
Groningen
Als Rusland de gaskraan dichtdraait is Nederland snel door de buffervoorraad gas heen. Die is momenteel met nog geen 30 procent gevuld, blijkt uit cijfers van Gas Infrastructure Europe. Geeroms: “In Europa heeft alleen Oostenrijk een kleinere voorraad. Als de nood aan de man komt zou er weer gas uit Groningen gehaald kunnen worden. Gaan we dat doen? Waar het om gaat is dat er geen plan is. Niet in Nederland en niet in de EU. Het is de hoogste tijd om dat plan te maken.” Lees hier het hele rapport van Allianz Trade.
BNR Nieuwradio haalt de maandelijkse bedrijvenmonitor van Interpolis aan. Daaruit komt naar voren dat bedrijven vrezen voor terugbetaling van coronasteun. De coronalening zou als 'een zwaard van Damocles boven het hoofd van sommige ondernemers hangen' Lees hier meer.
Meststoffenproducent EuroChem in Antwerpen is tot 7 juli beschermd tegen zijn schuldeisers. Dat blijkt uit een publicatie in het Staatsblad, waarover De Tijd bericht. Vanwege sancties tegen de Russische ex-eigenaar kwam het bedrijven in de problemen. De productie lag een tijd stil. In april kreeg het bedrijf toestemming om een deel van de productie her op te starten.
Tot slot 'crisisnieuws' met een kwinkslag. Fastfoodketen McDonalds vertrekt uit Rusland. Wie, mocht de rust er ooit weerkeren, na een dag werken op een glastuinbouwproject op zoek is naar een van de bekende menu's, zal op zoek moeten naar iets anders. De NOS schrijft over het vertrek van de gele 'M'.