Voor internationale werknemers wordt de kwaliteit van huisvesting een steeds belangrijker argument om in Nederland te komen en te blijven werken. De huisvesting moet goed en veilig zijn. Het Agrarisch Keurmerk Flexwonen waarborgt de kwaliteit van de huisvesting op land- en tuinbouwbedrijven. Ruim 100 werkgevers wiens huisvesting voldoet aan de AKF-normen zijn inmiddels gecertificeerd. Om ervaringen uit te wisselen over het realiseren van goede huisvesting, organiseerde het Agrarisch Keurmerk Flexwonen in maart 2022 twee succesvolle Zoom-uurtjes met AKF-bedrijven.
Tekort aan huisvesting
Veel werkgevers willen investeren in goede huisvesting. Om die te mogen bouwen of plaatsen is meestal een vergunning van gemeenten nodig. Veel gemeenten hebben geen beleid of verlenen niet makkelijk een vergunning. Dit komt mede doordat gemeenten geen beeld hebben van huisvesting voor internationale werknemers door agrarische werkgevers. In veel gemeenten is bij burgers, en daardoor bij politici, weerstand tegen grootschalige locaties en huisvesting in het reguliere woningbestand. Zij zijn zich niet bewust dat agrarische werkgevers het vaak uitstekend kunnen en willen regelen op het bedrijf.
Zoom-uurtjes
Om ervaringen uit te wisselen over het realiseren van goede huisvesting, organiseerde Agrarisch Keurmerk Flexwonen twee inloop-uurtjes voor AKF-bedrijven. Op beide data gingen bestuurder Eric Douma (voorzitter College van Belanghebbenden), Peter Baltus (voormalig projectleider) en Jules Sanders (huidige projectleider) in gesprek met de werkgevers. Ook aan werkgeverskant bleek er behoefte te zijn aan het uitwisselen van ervaringen. De opkomst was goed.
Iedere gemeente eigen regels
Waar de ene gemeente meedenkend is, loopt het proces bij een andere gemeente stroperig. Een ondernemer geeft aan: ‘Bij ons werd er in het verleden veel illegaal gehuisvest. Het resultaat waren branden. Dat is een situatie die je niemand toewenst. De gemeente zat dus met een probleem en zocht naar een oplossing. Bijna alle fruitbedrijven in de buurt hebben inmiddels eigen huisvesting en voor certificering kunnen we makkelijk naar de gemeente stappen. De gemeente weet ons nu ook te vinden; bijvoorbeeld voor het opvangen van Syriërs en Oekraïners. Ook de gemeente is blij met ons.’ Het zou goed zijn als gemeentes eigen verantwoordelijkheid nemen en een oplossing bieden door goed beleid te ontwikkelen.
Kort of lang verblijf
In tegenstelling tot het keurmerk SNF kunnen bij AKF ook tijdelijke units en verplaatsbare huisvestingsvormen gecertificeerd worden. De meeste deelnemers aan het gesprek hebben dan ook huisvestingsvormen gerealiseerd waarbij sanitair, kookgelegenheid en slaapgedeelte niet altijd onder één dak vallen. De werkgevers maken hierbij duidelijk onderscheid tussen huisvesting voor lang en kort verblijf (maximaal vier maanden). Zij geven aan dat sommige gemeenten uitsluitend werken met permanente vergunningen, dus ook voor woningen voor een korte periode; en dat is echt een probleem. Zo geeft een deelnemer aan dat keukens en sanitair vaak in loodsen worden gebouwd en dat het slaapgedeelte los gerealiseerd wordt; ‘dat is ook beter voor de brandveiligheid’.
Het zou ideaal zijn als werkgevers die te maken hebben met piekmomenten van enkele maanden van elkaars gecertificeerde huisvesting gebruik kunnen maken. Zo verhuurt een broccolikweker zijn huisvesting in de winter aan een tulpenkweker in de buurt. Door uitruil kan het realiseren van goede huisvesting ook financieel eerder uit. Maar alle deelnemers zijn het erover eens dat er wel goede regels moeten komen over uitruil; het is niet de bedoeling dat huisvesting commercieel gebruikt wordt.
Twee personen op de kamer
In het rapport van Roemer wordt benoemd dat iedere internationale werknemer recht moet hebben op een eigen kamer. Over dit advies struikelen veel werkgevers. Het huisvestingsprobleem zou met deze regel in één keer verdubbeld worden. Bovendien hebben veel werknemers zelf geen problemen om tijdens kortdurende verblijven met twee personen op de kamer te slapen. Sterker nog, in veel gevallen vragen ze hier zelf om. Met name als het gaat om stelletjes.
Toercaravans hebben bij de werkgevers niet de voorkeur, maar ook die houden ze graag nog wel achter de hand. Een werkgever geeft aan dat sommige stelletjes zelf vragen om caravans in verband met privacy. Daarnaast zijn ook units steeds schaarser; het is fijn om toercaravans bij hoge nood en voor kortdurend verblijf ter beschikking te hebben. Een andere werkgever vult aan dat zij caravans gebruikten om mensen tijdelijk apart te kunnen zetten bij een coronabesmetting.
Slotsom
Alle werkgevers gaven aan het gesprek als zeer prettig te ervaren. Ze adviseerden voortaan één a twee keer per jaar een gespreksmoment met elkaar in te plannen. Agrarisch Keurmerk Flexwonen is heel blij met alle input en geluiden die zij hebben ontvangen. Hiermee kunnen we beleid ontwikkelen dat aansluit bij de wensen en behoeften van ondernemers in onze sector.
Over het Agrarisch Keurmerk Flexwonen
Het Agrarisch Keurmerk Flexwonen waarborgt de kwaliteit van de huisvesting op land- en tuinbouwbedrijven en certificeert de werkgever wiens huisvesting voldoet aan de strenge AKF-normen. Deze normen zijn opgesteld door werknemers- en werkgeversvertegenwoordigers. Het AKF is medio 2019 gelanceerd. Sinds januari 2020 mag het schema onder accreditatie worden toegepast door de Raad van Accreditatie. Het AKF is een initiatief van LTO Nederland, de aangesloten regionale LTO organisaties, de gelieerde vaktechnische organisaties en werknemersorganisaties CNV en FNV, en wordt mogelijk gemaakt door Colland Arbeidsmarkt.
Wil je als werkgever kijken of je in aanmerking kunt komen voor het Agrarisch Keurmerk Flexwonen? De checklist Kwaliteit huisvesting helpt je om de elementen die een rol spelen rond veiligheid, hygiëne en comfort te beoordelen. Ze is gebaseerd op de normen van het Agrarisch Keurmerk Flexwonen (AKF). Kijk voor meer informatie op www.werkgeverslijn.nl/flexwonen.