Jeannette den Boer is een ervaren project- en eventmanager met liefde voor natuur en mensen. In de tuinbouw zet ze zich in voor duurzaamheid, onder meer als freelance projectmanager bij Plant Empowerment. Ludvig Svensson ging met haar in gesprek over duurzaamheid in de sector.
Waarom is Plant Empowerment noodzakelijk voor de toekomst van de glastuinbouw?
Jeannette: “De makkelijkste en meest voor de hand liggende link die de meeste mensen maken is die met het energievraagstuk. Het streven is immers dat de glastuinbouw in 2040 geen CO2 meer uitstoot. En als je naar die ambitie kijkt, is de filosofie van Plant Empowerment een weg die telers helpt om minder energie te verbruiken. Maar het gaat verder dan dat. De basis van Plant Empowerment is dat de plant centraal staat: wat heeft de plant écht nodig om goed te groeien? Door dat te meten, kunnen telers gerichter telen en efficiënter gebruikmaken van energie, maar ook van water en meststoffen.”
Stelling: Duurzaam telen is voor iedere teler binnen handbereik.
Jeannette: “Ik vind deze stelling zelf te kort door de bocht. Duurzamer telen? Absoluut. Maar duurzaam telen? Nee. Als je écht naar duurzaam telen kijkt, dan kom je bij de kernvraag: wat is duurzaamheid? Als je dat afpelt, is dat dus een manier van telen waarbij we de aarde helemaal niet uitputten. Waarbij we de aarde in dezelfde staat laten en niet schaden voor de volgende generaties. Een milieu footprint van nul. Dat is nogal een groot vraagstuk en te groot voor alleen de tuinbouwketen, als je het mij vraagt.
Maar als je het hebt over duurzamer telen, ja dan is dat absoluut voor iedereen binnen handbereik. Iedere teler kan iets doen om efficiënter met resources om te gaan. In de tuinbouwsector zijn en worden al mooie stappen gezet, maar er zijn zeker nog slagen te maken. Dat zie je aan vooroplopende telers, die blijven nieuwe stappen zetten.”
Waar ligt volgens jou de grootste winst in de verduurzaming van de glastuinbouw: energie besparen, waterverbruik verminderen of gewasbescherming (biologisch)?
Jeannette: “Daar kan ik niet één antwoord op geven, of een keuze uit maken. De essentie is juist, als je naar duurzaamheid kijkt, dat het allemaal met elkaar in verbinding staat. Energie is voor de hand liggend, we werken toe naar dat doel om in 2040 zonder fossiele brandstof te telen. Energie heeft in mijn beleving daarom vaak de meeste aandacht van mensen, ook buiten de tuinbouwsector. En dat is goed natuurlijk, maar verduurzaming gaat verder dan energie. Het gaat erom dat we een gezond ecosysteem hebben. Dat is de basis van onze samenleving. We kunnen leven op deze aarde door diversiteit, door gezonde ecosystemen, door planten, dat is de basis. Het is daarom moeilijk om te zeggen: dát is het allerbelangrijkste. Want als je focust op één element, bijvoorbeeld energie, en aan de andere kant wel veel gewasbeschermingsmiddelen gebruikt, dan heeft dat weer effect op de bij bijvoorbeeld. Dan produceren we aan de ene kant schappen vol met groenten, maar zijn de fruitschappen leeg. Snap je? Het zit ‘m juist in die verbinding, die samenhang.”
Hoe groot is de rol van de glastuinbouw om de wereldbevolking te voeden, nu en in de toekomst?
Jeannette: “Als je puur kijkt naar de cijfers, dan eten we in de wereld vooral rijst, tarwe en mais. Twee derde dacht ik zo’n beetje. Groenten zijn dus in de minderheid. Maar als je kijkt naar de techniek die in de glastuinbouw wordt gebruikt, dan is de sector wel een voorbeeld voor bijvoorbeeld open field gewassen. Veel technieken worden doorvertaald. De glastuinbouw loopt voorop in innovatie. Ook de filosofie van Plant Empowerment kunnen we doorvertalen naar open field. Op dit moment focussen we op glastuinbouw, omdat je in de kas het klimaat goed kunt sturen. Onze Implementatie Partners zijn ook gericht op de uitvoering in de kas. Maar als je kijkt naar de filosofie zelf, dan is deze ook perfect toepasbaar op teelten buiten. Absoluut iets voor de toekomst…”
Stelling: In 2040 teelt de gehele glastuinbouw CO2-neutraal. (ambitie van Glastuinbouw Nederland)
Jeannette: “Ik ben een optimist. Ik hoop én geloof dat het echt kan. Ik vind wel dat we die verantwoordelijkheid niet alleen bij de telers kunnen leggen. We werken, naar mijn mening, nog niet genoeg samen in de tuinbouwketen. En er is meer hulp vanuit de overheid nodig. Tuinders kunnen bijvoorbeeld beter geholpen worden om aan te sluiten bij industrie, bij woonwijken, aardwarmteprojecten, etc.
We kunnen toch niet van een teler verwachten dat hij ineens energieproducent is? Dat is een hele andere tak van sport. Er zijn telers die hun nek uitsteken. Koplopers die risico nemen met eigen initiatieven. Supermooi om te zien. Maar ze worden ook keihard geraakt als regelingen en subsidies wijzigen. De regelgeving is traag en wisselvallig. Ontzettend frustrerend voor telers en geen goed uitgangspunt om investeringen in duurzaamheid te doen.
Als we nóg een stap verder gaan, dan vind ik eigenlijk dat klimaat geen portefeuille zou moeten zijn van de regering, maar een thema voor een apart orgaan. Het klimaatprobleem in de wereld is een alles overstijgend thema, dat niet afhankelijk zou moeten zijn van een regering. Het gaat over de toekomst van onze aarde. Dat vraagt om een langetermijnbeleid en niet wisseling van de wacht iedere vier jaar.”
