Ketendisrupties, voorraadtekorten en een hoge vraag zorgen voor een prijstoename van veel producten die nodig zijn in de land- en tuinbouw. ABN AMRO verwacht dat de prijs van energie, kunstmest, veevoer en verpakkingsmiddelen in ieder geval tot de tweede helft van 2022 nog hoog liggen. De hogere kosten hebben in veel gevallen negatieve gevolgen voor de productievolumes en de marges van agrarische ondernemers.
Voor siertelers verliep het afgelopen jaar goed. Het inkomen was met gemiddeld 312.000 euro nog nooit zo hoog. Belangrijkste reden van deze toename zijn de flink hogere afzetprijzen voor de sierteeltproducten als gevolg van de stevige vraag. Een aantal trends die in 2020 werden ingezet als gevolg van de coronamaatregelen hielden ook in 2021 aan. Meer mensen werken thuis en zijn extra van zins te investeren in een prettige woonomgeving, en dus ook in bloemen en planten.
Daarnaast zijn bloemen een goede manier gebleken om familie, vrienden of geliefden die geen bezoek mochten ontvangen toch nog een cadeau te geven. Dat bloemen het als gift goed blijven doen, is terug te zien in de transactiedata van ABN AMRO: de onlinebestedingen aan bloemen lagen ook in 2021 een stuk hoger dan voor de coronacrisis.Voor 2022 zullen naar verwachting veel coronamaatregelen komen te vervallen. Mensen zijn dan wellicht weer vaker van huis, maar ABN AMRO verwacht dat consumenten nog graag willen blijven investeren in groen in de eigen omgeving.
De prijs die de consument bereid is te betalen voor een bosje bloemen steeg met 9,3% nog nooit zo snel als afgelopen jaar.
Belangrijker dan de lockdownmaatregelen zijn de gevolgen van de inflatoire druk op consumenten in 2022. In zowel Nederland als belangrijke afzetlanden, zoals het Verenigd Koninkrijk is de kans groot dat de koopkracht van consumenten afneemt. De inflatie is hoog en de loonstijging zal onvoldoende compenseren voor de hogere prijzen.
Daarnaast geldt voor het Verenigd Koninkrijk dat burgers per april meer voor hun elektriciteitsrekening en verzekeringen moeten betalen. Dit drukt ook op het inkomen van veel Britten. Voor Nederland verwacht ABN AMRO dat de caoloongroei in 2022 op 2,2 procent uitkomt, terwijl de inflatieverwachting 3,5 procent is. Naar verwachting is ook de incidentele loongroei niet voldoende om voor de inflatie te corrigeren.
Bloemen en planten zijn inkomenselastisch; bij een afname van de koopkracht bestaat de kans dat consumenten minder bloemen en planten kopen. Daarnaast zijn bloemen en planten ook prijselastisch; bij een hogere prijs kan de vraag afnemen. In 2022 doet zich een combinatie van beide voor. De prijs die consumenten voor bloemen en planten betalen, is nog niet zo snel gestegen als in 2021. Vorig jaar nam de prijs van bloemen en planten voor consumenten met gemiddeld 9,3 procent toe. Mocht deze hogere prijs aanhouden, dan kan dit druk op de volumes zetten in 2022. Dat wil niet zozeer zeggen dat consumenten geen bos bloemen meer kopen, maar het kan wel betekenen dat ze voor een kleinere of goedkopere bos kiezen. Uiteraard kunnen bloemisten ook met het aantal of soort stelen in een boeket variëren, zodat de prijs niet te veel toeneemt. Voor planten gaat dit minder op, maar de vraag naar planten zal wat minder gevoelig zijn voor de prijsstijgingen. Aankomende Valentijnsdag zal blijken of consumenten hun aankopen aanpassen aan de prijs. De traditionele roos is immers flink in prijs gestegen.
Aanbod
Toch zal een eventueel lagere vraag naar bloemen de prijs niet zo snel drukken. Aan de aanbodkant doen zich namelijk beperkingen voor die voorlopig nog wel een hogere prijs in stand houden. De belangrijkste beperking is de gasprijs. Siertelers worden onevenredig hard geraakt doordat een belangrijk deel van de totale kosten naar het energieverbruik gaat. Ondernemers kiezen er dan ook voor om een deel van de kassen koud of kouder te laten, later of minder op te planten en niet of minder te belichten. Dit zorgt voor een lager aanbod vanuit de Nederlandse kassen.
Voor het sierteeltaanbod vanuit het buitenland geldt dat er schaarste van luchtvrachtcapaciteit is. Dit beperkt het aantal bloemen dat vervoerd kan worden. ABN AMRO verwacht dat er wat meer capaciteit in 2022 zal zijn, maar het niveau van voor de coronacrisis zal nog even duren. Een beperking van het aanbod betekent dat de prijsopdrijvende effecten in de sierteeltsector ook in 2022 dominant blijven. Bovendien is kunstmest flink duurder, zijn karton- en papierprijzen hoog en is arbeid schaars.
bron: ABN AMRO