De hoge energieprijzen drukten afgelopen jaar een zware stempel op de financiële rendementen van veel glastuinbouwbedrijven. En dat doen ze nog steeds. Rien Bot, directeur van AgroEnergy, blikt terug en vooruit.
Hij haalt in het vraaggesprek onder meer het doorberekenen van de extra kosten aan. Daarover zegt hij. "Om als tuinbouw bestaansrecht te houden en voldoende rendement te kunnen behalen, is het eigenlijk noodzakelijk dat de extra energiekosten worden doorberekend in de uitbetaalprijs. Dat is helaas een complex verhaal en zie ik niet een-twee-drie gebeuren."
De energiespecialisten van het bedrijf begeleiden ondernemers momenteel volgens Rien nóg intensiever. "Ze houden continu in de gaten hoe een ondernemer ervoor staat, wat de impact van de hoge energieprijzen is en welke effecten bepaalde maatregelen hebben. Denk bijvoorbeeld aan kouder telen, minder belichten, afdelingen leeg laten liggen, et cetera. Al deze zaken worden doorgerekend, om zo telers te voorzien van advies op maat en te helpen bij het bepalen van de juiste koers. En om banken het gewenste inzicht te bieden in het energiekostenplaatje van een bedrijf; ook die willen weten waar ze aan toe zijn."
We zijn inmiddels alweer een paar weken onderweg in 2022. Hoe verwacht je dat de energiemarkt zich dit jaar zal ontwikkelen?
"Het blijft natuurlijk koffiedik kijken, maar waarschijnlijk zullen de energieprijzen niet binnen afzienbare tijd normaliseren. Dat hangt echter ook af van in hoeverre we nog koude weken of maanden tegemoet gaan. Persoonlijk hoop ik dat er richting de zomer weer wat meer rust komt. Tot die tijd blijft het een kwestie van overleven voor veel glastuinbouwbedrijven. En blijven wij als AgroEnergy tuinders helpen om de energiekosten zoveel mogelijk onder controle te houden."
Wat zal de impact zijn van het nieuwe coalitieakkoord, dat onlangs werd gepresenteerd?
"Eerlijk is eerlijk: dit akkoord is niet heel positief voor de glastuinbouw. Voor de korte termijn voorzie ik nog geen grote veranderingen, maar vanaf 2025 staat er wel het nodige te gebeuren. Zo wil men de vrijstelling van de energiebelasting, die nu nog geldt voor WKK’s, gaan inperken. Ondernemers moeten dan belasting gaan betalen over het aandeel gas dat ze in hun WKK stoppen waarvan ze de opgewekte stroom inzetten op hun eigen bedrijf. Dat betekent dus dat eigen inzet van WKK-stroom – en vooral belichten – duurder wordt.
Daarnaast is het plan om het verlaagde energiebelastingtarief voor de glastuinbouw in 2025 af te schaffen. Dit geldt voor gas dat wordt ingezet in de ketel; circa 20 procent van de totale hoeveelheid gas die de sector nodig heeft. Ook dat is dus minder positief. Tot slot gaat het huidige CO2-sectorsysteem – dat moet waarborgen dat de glastuinbouw de afgesproken CO2-doelen haalt – in 2025 op de schop."
De glastuinbouw wil in 2040 klimaatneutraal zijn. Is dat haalbaar?
"Wij denken van wel. Maar om dit doel te behalen, moet wel een aantal randvoorwaarden worden aangepast. De glastuinbouw hanteert bijvoorbeeld een CO2-sectorsysteem, waarbinnen CO2 slechts zeer beperkt wordt beprijsd. De warmtekrachtinstallaties hebben hierbij een groot voordeel. In de elektraprijs voor teruglevering is de CO2-component volgens EU-ETS geprijsd, terwijl op de gasprijs slechts een beperkte CO2 beprijzing zit. Warmtekracht heeft hierdoor een aanzienlijk voordeel ten opzichte van duurzame energie- alternatieven. Het CO2-sectorsysteem dient daarom te worden bijgesteld, om een eerlijker speelveld te bevorderen. Als AgroEnergy hebben we zitting in expertgroep van Glastuinbouw Nederland, die daar invulling aan moet geven. Het belangrijkste voor ons is dat er een werkbaar systeem komt, dat tuinders ook daadwerkelijk motiveert om energie te besparen.
Ook een ODE-verlaging of beter nog vrijstelling op de inkoop van duurzame elektriciteit is een belangrijke randvoorwaarde om een klimaatneutrale glastuinbouw te bevorderen. Nu betalen ondernemers ook ODE-heffing op de duurzame stroom die ze inkopen. Dat is niet logisch; de ODE is immers bedoeld voor de financiering van de SDE++ voor bijvoorbeeld wind- en zonneparken. Wij lobbyen daarom volop om de ODE op duurzame energie omlaag te krijgen. Kortom: er zijn nog wel wat uitdagingen te tackelen om te komen tot een klimaatneutrale glastuinbouw. Want pas als de randvoorwaarden optimaal zijn, zullen ondernemers ook daadwerkelijk gaan investeren in de transitie naar klimaatneutraal."
Welke plannen heeft AgroEnergy voor 2022?
"Ook dit jaar blijven we tuinders ondersteunen en zullen we – in tegenstelling tot veel andere partijen – volop innoveren en investeren in producten en tools die ondernemers helpen om hun energiekosten zo goed mogelijk te managen. Ook blijven we telers voorzien van gedegen en actuele informatie, via onze nieuwsbrieven en webinars. Dit alles geeft wel aan dat wij als AgroEnergy volop vertrouwen hebben in de sector. We laten de tuinbouw niet in de steek, maar blijven hoe dan ook naast de ondernemer staan."
Voor meer informatie:
AgroEnergy
[email protected]
www.agro-energy.nl