Onderzoekers hebben een methodiek uitgewerkt om de praktijkprestaties bij telers met helder glas en diffuus glas te vergelijken, zelfs als bedrijven, kassen op bedrijven en teelten in de kassen nooit helemaal hetzelfde zijn zoals dat in een onderzoekskas het geval zou zijn. De methodiek zou in de toekomst gebruikt kunnen worden om data van praktijkbedrijven op een geanonimiseerde en gestandaardiseerde wijze te analyseren.
In de praktijk heeft diffuus glas ingang gevonden, maar er rezen ook twijfels. Dit terwijl het effect van diffuus licht in onderzoek is bewezen, zo schrijft Frank Kempkes van Wageningen University & Research op Kas als Energiebron. In experimenten met potplanten, roos en tomaat werden 5-11% hogere opbrengsten behaald onder diffuus glas ten opzichte van helder glas. Daarom werd een onderzoek gestart om vergelijken mogelijk te maken en daarmee twijfels weg te nemen.
Ontrafelen
Aan het onderzoek deden 5 bedrijven uit een groep van meer dan 35 potentiële deelnemers mee met zowel een kas met diffuus kasdek als een kas met helder kasdek die goed te vergelijken zijn en bereid waren gegevens ter beschikking te stellen. Deze bedrijven teelden komkommer, tomaat en cherrytomaat. Daarnaast deed één teler met helder glas en een kas met helder glas met een dubbele AR coating mee, in deze kassen stond aardbei.
De twijfel over diffuus glas in de praktijk komt volgens onderzoekers doordat glazen niet alleen de diffusiviteit (=Hortiscatter) veranderen maar gelijktijdig ook de lichttransmissie en dat kan op een kas in de praktijk niet los van elkaar worden gezien omdat men altijd met de combinatie van minimaal 2 factoren te maken heeft. Dat was de aanleiding om onderzoek te doen, met name een methode om lichttransmissie en diffusiviteit in de praktijk te ontrafelen.
8% meer kilogrammen
Uit het onderzoek kwam naar voren dat telers meer cijfers nodig hebben dan alleen cijfers over lichttransmissie. Dat is volgens de onderzoekers een zeer relevante eigenschap van het kasdek en voor een ondernemer is de prestatie van het hele productiesysteem een betere maatstaf dan hoe efficiënt het gewas kan omgaan met het doorgelaten, dan wel toegediende licht. Een kasdek met een lagere transmissie zorgt in het algemeen voor minder productie, want de vuistregel 1% meer licht is ca. 1% meer productie geldt voor deze gewassen nog immer. Als bij een diffuus dek de lichttransmissie vermindert met 10%, ook al benut het gewas het doorgelaten licht met een 6% hoger efficiëntie, netto is er dan toch sprake van een productieverlies.
Daarom is ervoor gekozen om ook de ‘efficiëntie van het gebruik van zonlicht’ (Radiation Use Efficiency, RUE) te bepalen, om de onderdelen lichttransmissie en diffusiviteit te ontrafelen. RUE is gedefinieerd als: hoeveel kilo’s worden geoogst per eenheid beschikbare zonnestraling. Om de heldere kas en diffuse kas als productiesysteem te vergelijken werd voor beiden de RUE uitgerekend. De RUE is gemiddeld 8% hoger in de diffuse kassen. Dus in andere woorden: per MJ globale straling worden er 8% meer kilogrammen geproduceerd in de diffuse kassen ten opzichte van heldere kassen.
Veel bedrijven hadden voorafgaand aan het onderzoek het gevoel dat onder diffuus glas meer gestookt moet worden. Uit dit onderzoek blijkt echter dat voor alle deelnemende gewassen geldt dat, gemiddeld genomen, er geen verschil was in energieverbruik tussen de diffuse en de heldere kas. De energie-efficiëntie in de diffuse kassen was gemiddeld 12% hoger ten opzichte van de heldere kassen.