Den Haag is voornemens aardwarmtewinning door telers in het project Californië V in de gemeente Horst aan de Maas te weigeren. Dit tot onvrede van de telers, belangenbehartiger Glastuinbouw Nederland én de VVD-Kamerleden Silvio Erkens en Peter Valstar.
Zij wilden van de ministeries van EZK en LNV weten waarom het plan geweigerd wordt, wat eventuele alternatieven zijn voor warmtewinning in het gebied én waarom net over de grens in Duitsland er wel een aardwarmteproject lijkt te worden opgestart.
Staatssecretaris Dilan Yeşilgöz-Zegerius van EZK, ook lid van de VVD, gaf de beide Kamerleden deze week antwoord op hun vragen. Daarbij gaf zij aan dat er een toename is te zien in het aantal aardwarmtewinningsinitiatieven in Nederland én dat er een brief aan zit te komen waarin Den Haag gaat uitleggen hoe er bij bodemproblemen mogelijk toch aardwarmtewinning plaats kan vinden in belang van de energietransitie.
Eén weigering
In de afgelopen vijf jaar zijn er 56 opsporingsvergunningen voor aardwarmtewinning aangevraagd en zijn er 22 winningsvergunningen zijn afgeven. 28 winningsplannen zijn momenteel in behandeling. Eén aanvraag werd afgewezen op grond van 'ontoereikende financiële capaciteiten' van de aanvrager.
De weigering op het winningsplan van Californië V is een uitzondering, zo gaf de staatssecretaris verder aan. Er is in de afgelopen vijf jaar één keer instemming geweigerd op een winningsplan. De instemming is hier geweigerd omdat uit de ingediende adviezen op het winningsplan blijkt dat er met betrekking tot de veiligheid veel onzekerheden zijn bij de winning van aardwarmte in dit specifieke gebied.
Alternatieven zoeken
Dat komt omdat er in het gebied een seismisch actieve breukzone ligt, zo stipte de staatssecretaris aan. Dat is algemeen bekend. Daarom wilden de Kamerleden weten wat er, als dat een belemmering is in de specifieke regio, wel mogelijk is qua warmtewinning. Zij wijzen daarop op de energietransitie, waarin telers hun best doen alternatieve, duurzame bronnen te zoeken. De staatssecretaris gaf daarop aan dat het belangrijk is dat in de regio alle partijen de mogelijkheden voor andere type aardwarmtesystemen, zoals bijvoorbeeld ondiepe aardwarmte, restwarmte of aquathermie, verkennen.
Maar waarom kan het in Duitsland wél?
Die alternatieven, daar kijkt de glastuinbouwsector ook al naar. Ondertussen kijkt men met verbazing naar een project in Straelen, net over de grens in Duitsland. Waarom kan er daar wel geboord worden, denkt men hardop. De vragende Kamerleden noemden het project, waarin de grote Duitse telerscoöperatie Landgard betrokken is, niet bij naam, maar de staatssecretaris meende desondanks te waarover het ging.
Eén van de winnaars van een staatswedstrijd in Duitsland heeft er recent een onderzoeksbudget gewonnen waarmee zij de haalbaarheidsstudie voor aardwarmtewinning kan uitvoeren. Het uitvoeren van deze haalbaarheidsstudie betekent niet dat daarmee ook zeker is dat het Duitse bevoegd gezag toestemming geeft tot het daadwerkelijk uitvoeren van boringen of het winnen van aardwarmte, wilde Yeşilgöz-Zegerius wel benadrukken. Gevolgd door nog een kanttekening. "Daarbij merk ik op dat, afgezien van mogelijk andere wettelijke kaders, bij iedere winning een locatie
specifieke beoordeling van de risico’s gemaakt wordt. Dat betekent dat ieder project en de daarbij behorende risico’s uniek zijn."
Niets uitsluiten
Binnen enkele maanden rondt EZK een aan de Tweede Kamer toegezegde brief over het risicobeleid van aardwarmte af. Hierin zal ingegaan worden op het kabinetsstandpunt om geen enkel gebied op voorhand uit te sluiten van aardwarmte, gaf de staatssecretaris alvast mee, 'mede gelet op het belang van aardwarmte voor de energietransitie, omdat daarmee bijvoorbeeld ook de mogelijkheden van ondiepe aardwarmte die een ander risicoprofiel hebben worden uitgesloten'. De brief zal onder meer ingaan op aanvullende vormen van voorzorg die nodig kunnen zijn in bepaalde regio’s of bij bepaalde technieken.