"Hightech Nederlandse kas duurzaamste van heel Europa"

Hightech kassen zijn een deel van de oplossing voor de huidige wereldwijde voedselproblematiek. Zo kunnen groenten worden verbouwd met fors minder land (75+% minder dan bij andere teeltmethoden). Voor mensen in de sector geen geheim meer, maar om ook de buitenwereld te overtuigen helpt onderzoek. 

Wageningen Universiteit (WUR) voerde zo'n onderzoek recent uit in opdracht van Grodan. Daarin werd de WUR gevraagd de hightech glastuinbouw langs de meetlat van de UN Sustainable Development Goals te leggen. 

Leo Marcelis, professor Tuinbouw en Productfysiologie bij de WUR en leider van het onderzoek is enthousiast over de resultaten: “Uit het onderzoek blijkt dat de hightech kas in Nederland het hoogst scoort op 7 van de 14  indicatoren voor SDG’s die relevant zijn voor de tuinbouw, in vergelijking met andere kassen die in Europa gebruikt worden. Bij deze teeltmethode wordt namelijk maar heel weinig water en land gebruikt en is er vrijwel geen emissie van meststoffen. En bij 100 procent van de hightech telers is biologische bestrijding van plagen de standaard.”

Een hightech kas met teelt op steenwol. Waar een tomatenteler in Spanje gemiddeld zo'n 20 kilo tomaten per vierkante meter oogst, is de opbrengst in een hightech kas al snel 70-90 kilo tomaten per vierkante meter. Foto: archief GroentenNieuws. 

Wat is de hightech kas?
In de hightech kas worden groenten en fruit ‘uit de grond’ verbouwd, op groeimedia. Daarbij wordt op een zo duurzaam mogelijke manier geteeld, met behulp van klimaatbeheersing, CO2-verrijking en soms ook belichting. Ook is het hergebruik van water en nutriënten een gangbare praktijk in de hightech kas.

Sander van Golberdinge, duurzaamheidsmanager van Grodan dat steenwol produceert: “De EU roept op om onze natuur te herstellen en het landgebruik in Europa te verduurzamen. Hightech kassen kunnen hier een belangrijke bijdrage aan leveren. Het zijn namelijk mini-ecosystemen die lokale voedselproductie mogelijk maken – zelfs op onvruchtbare grond. Ook besparen ze land en houden ze het grondwater schoon. Dat heeft een positieve impact op bijvoorbeeld de biodiversiteit rondom de kas.”

Duurzaam, niet biologisch
De Telegraaf, dat vandaag ook over het onderzoek schrijft, vroeg tomatenteler Ted Duijvestijn naar zijn ervaringen en het onderzoek. Daarbij ging het onder andere over het certificaat 'biologisch'. Dat mogen telers op steenwol niet aan hun producten geven, want alleen teelt in de vollegrond krijgt in Europa het label 'biologisch'. 

"Dat is toch ongelooflijk”, zegt Ted in de krant. "Ik gebruik geen bestrijdingsmiddelen, gebruik veel minder water (bij teelt op substraat de helft minder dan bij teelt in de vollegrond) én ben nagenoeg zelfvoorzienend. Maar dat weet de consument niet. Nergens kunnen ze aan zien dat onze tomaten duurzaam worden geteeld. De term biologisch is eigenlijk een beetje misleidend, het betekent namelijk niet automatisch duurzaam of gezonder.”

In een stukje van zijn kas, met daarin een balkon voor publiek, laat Ted graag mensen van binnen en buiten de sector zien hoe het er in de kas aan toegaat. Dit voorjaar bijvoorbeeld nog aan aspirant-Kamerlid Henri Bontenbol. Foto: archief GroentenNieuws

Leo Marcellis sluit zich daarbij aan. Hij beaamt dat de term 'biologisch' zijn doel voorbij schiet. "Als je alle facetten meeneemt van waterverspilling tot ruimte en chemicaliëngebruik is deze kastomaat op veel facetten duurzamer dan de biologische tomaat. Ik zou daarom ook liever een duurzaamheidskeurmerk zien op voedsel in plaats van een biologisch keurmerk. En nagenoeg alle tomatentuinders in Nederland telen in een duurzame kas." 

Aanleiding voor het onderzoek
Volgens de Verenigde Naties moet de voedselproductie in de komende jaren verdubbelen om de groeiende wereldbevolking te kunnen voeden. Dit moet gedaan worden met minder dan de helft van de middelen van vandaag om de grenzen van de planeet niet te overschrijden. Grodan somt hieronder de belangrijkste resultaten uit het onderzoek op.

1. UN SDG: Clean water and sanitation
In de hightech kas kan meer dan de helft van het water worden bespaard. Het afvalwater uit de hightech kas kan volledig gerecycled en hergebruikt worden; nutriënten uit dit water kunnen weer worden hergebruikt.
 

2. UN SDG: Use of land
Door te telen in de hightech kas is zeker 75% minder land nodig.
100% van de hightech telers gebruikt biologische gewasbescherming. Hierdoor wordt de leefomgeving niet vervuild.

3. UN SDG: Zero hunger
De hightech kas kan op iedere plek ter wereld, op ieder moment duurzame voedselproductie garanderen.