Tholen - Met lef, techniek en investeringen heeft de glastuinbouw aardwarmte op de kaart gezet. Een kopgroep van telers die hun nek uitsteekt heeft, met vallen en opstaan en nog steeds de nodige tegenwerking, veel mogelijk gemaakt.
En er is nog veel meer mogelijk, juist ook buiten de warme kas. De energietransitie staat namelijk aan de vooravond van een enorme schaalvergroting en versnelling. Sleutelwoord: warmtenet.
Zoveel werd gistermiddag wel duidelijk tijdens een tweede webinar in de Innovatietour van de Provincie Zuid-Holland. Daarin stonden de energieontwikkelingen in de glastuinbouw centraal, met geothermie voorop.
Lof
Veel lof was er voor de telers die zelf de stap hebben gezet om te verduurzamen met geothermie. Onder hen Ammerlaan The Green Innovator, telers van tropische planten met een aardwarmtebron. Leon Ammerlaan nam de kijkers mee de kas in en liet de werking van de installatie zien.
Wat in 2010, toen de gasprijs omhoog schoot, begon met het verwarmen van de eigen kas, een zwembad en een school, is tegenwoordig uitgegroeid tot een lokaal netwerk waarop vandaag de dag 28 telers, 19 appartementencomplexen en ook een tuincentrum zijn aangesloten.
Preferred supplier
Leon vertelde dat het niet moeilijk was de mensen mee te krijgen, zeker omdat de warmte die zij konden aanbieden goedkoper was dan aardgas. Ook kregen ze hulp bij tegenslagen. Toen de bron tijdelijk stillag, hielpen collega's met teruglevering de boel in gang te houden. "Zo zie je maar dat je het altijd samen moet doen", aldus Leon, die daarom de ontwikkeling van een warmterotonde 'een must' noemt. "Pas als aardwarmte daarop preferred supplier is, zal aardwarmte echt een grote vlucht nemen."
250 MW
Dat zagen de andere sprekers zeker ook zitten. Evelien van Brederode, programmamanager in de energietransitie in Westland, vertelde namens Energie Transitie Partners dat men aan de vooravond staat van de realisatie van veel nieuwe aardwarmteprojecten waarvoor SDE-subsidie inmiddels is toegezegd.
Samen met ook private projecten die al gaande zijn én een verwachte toekomstige koppeling van restwarmte uit de haven via WarmtelinQ wordt daarmee 250 MW warmte beschikbaar. "En wij voorzien zelfs dat er later nog eens 100 MW nodig extra warmte uit de haven nodig gaat zijn."
Meindert Stolk, gedeputeerde Economie & Innovatie van de Provincie Zuid-Holland, stelde daarom ook tevreden vast dat dat 'zoden aan de dijk zet'. Samen met Berend Potjer, gedeputeerde Energie, roemde hij letterlijk en figuurlijk de energie die er vanuit de sector zelf komt.
Van onderop
Meindert vroeg zich wel af waarom het nu zo goed lukt in o.a. Westland om samen te werken, terwijl eerdere pogingen om warmte naar Westland te krijgen niet slaagden. Evelien had wel een verklaring: "Bij eerdere projecten was sprake van een top-down-benadering en werd de sector (te) weinig betrokken bij de besluiten. Door innovatieve ondernemers nu juist wel mee te nemen in de besluitvorming komen we alsnog met het koppelen van kleinere projecten die van onderop zijn ontstaan tot iets groots."
Stijn Schlatmann adviesbureau BlueTerra mocht uitleggen hoe die koppelingen tot stand moeten komen. Hij deed de plannen uit de doeken en vertelde dat er onder meer ook gekeken wordt naar de ontwikkeling van een platform om vraag en aanbod met elkaar af te stemmen. Eigenlijk net zoals tegenwoordig in de tuinbouw met elektriciteit al gebeurt.
Tijdens het webinar werd ook stilgestaan bij wat de glastuinbouw te bieden heeft voor andere sectoren. Er worden al huizen van aardwarmte door telers voorzien en de sector ziet het zitten dat in de toekomst nog veel meer te doen.
Financiële steun
Zodra het over geld ging, werd er in de studio naar de provinciemannen gekeken. Meindert moest erom lachen. Hij vertelde dat bewust gekozen wordt te faciliteren met subsidies, maar niet te participeren. "De overheid moet geen ondernemertje spelen."
Met de keuze voor subsidie kiest de provincie ervoor om helder en transparant te blijven. In totaal draagt de provincie ruim 100 miljoen euro bij aan de ontwikkeling van een warmtenet, maar uiteindelijk is ook Den Haag aan zet. Meindert: "Momenteel wordt gekeken of er een nationale aanvraag kan worden gedaan voor de ontwikkeling hiervan." In het najaar wordt hierover meer uitsluitsel verwacht.
Samenwerking tussen sectoren
Naast de genoemde sprekers kwam ook Sadiq van Overbeek van Physee aan het woord. Hij vertelde over de energiebesparende coatings voor op kassen die het bedrijf ontwikkelt. Het idee ontstond bij toeval en kwam juist ook dankzij invloeden van buiten de sector tot stand. Eens te meer reden van een samenwerking tussen sectoren.
De webinarregistratie is hier terug te kijken. Alle innovatietours van de provincie zijn hier terug te zien.