In de glastuinbouwbelichtingsmarkt zit momenteel veel beweging. De komende twee maanden geldt zeker voor glasgroententelers dat ze knopen moeten doorhakken. En ook in de sierteelt staan ondernemers voor keuze. Willen ze (meer) gaan belichten? En zo ja, met welke armaturen boven het gewas? Met welk spectrum? Met welke installatie? En hoe steek je het energieplaatje in?
Looije Agro Technics begeleidt telers als onafhankelijk adviesbureau bij deze vraagstukken en gaat in een serie van vier artikelen vanuit verschillende invalshoeken en strategieën in op deze vragen en meer. Vandaag deel 2: de keuze van de juiste leverancier.
Steeds nieuwe armaturen
Waar leveranciers van SON-T belichting gemeengoed zijn in de tuinbouw komen er al dan niet wekelijks nieuwe LED-armaturen bij. Bestaande fabrikanten blijven doorgaan met ontwikkelingen, nieuwe leveranciers zien een toegevoegde waarde in de tuinbouwmarkt.
Een SON-T-armatuur is passief gekoeld. De printplaat met elektronische voorschakeling dient zo koel mogelijk te blijven, de bol heeft een bepaalde output en middels een reflector proberen telers het licht zo optimaal mogelijk daar te krijgen waar het toegevoegde waarde heeft voor het gewas.
Met LED-belichting werkt dit concept niet veel anders. Reflectoren hebben in de LED-belichting een minder voorname functie. Het zijn met name de keuze van het type ledlamp, de optiek en de positie die bepalen hoe lichtverdeling in de kas de productieresultaten beïnvloedt.
Hybride belichting boven een tomatengewas
Tussenbelichting
In de hogedraad (groenten-) gewassen zien we vaker dat toplights (SON-T of LED) gecombineerd worden met interlights. In de tomatenteelt weten we dat het licht in deze combinatie het meest efficiënt gebruikt wordt. Dit resulteert volgens ons in absoluut de hoogste productie. Afhankelijk van soort en teelt zal moeten blijken of hiermee economisch de meest verantwoorde keuze gemaakt wordt.
Koeling
LED-armaturen kunnen evenals SON-T armaturen passief gekoeld worden. Hierbij is het zaak de printplaat zo koel mogelijk te houden om de lichtoutput in combinatie met de levensduur zo lang mogelijk te houden. Alternatieve koelingstechnieken zijn geforceerde koeling van het armatuur of waterkoeling.
Aangezien LED’s op een lagere spanning gevoed dienen te worden maakt een driver onderdeel uit van het LED-armatuur. Deze kunnen zowel intern, in het armatuur, als extern geplaatst worden. Alle opties hebben voor- en nadelen, de essentie van de verschillen is het afvoeren van de geproduceerde warmte.
Schaduwvorming
De keuze van koeling en het wel of niet inbouwen van de voeding resulteert voor een groot deel in de grootte van het armatuur. Dit is van ondergeschikt belang tijdens het belichten maar draagt in grote mate bij aan de schaduwvorming op het gewas buiten de belichtingsuren. Praktijksituaties tonen aan dat het met LED-armaturen realistisch is om meer branduren te maken. De vraag in welke mate schaduwvorming meespeelt is dan ook teelt- en projectafhankelijk.
Lenzen
Waar we in de SON-T-wereld armaturen kennen met verschillende typen reflector (breedstralers, diepstralers) kennen we in de LED-wereld iets soortgelijks in de vorm van lenzen. Lenzen zijn positief voor het verhogen van de gelijkmatigheid van het lichtbeeld, echter is een lens ook een verstoring die ten koste gaat van de output. Een wederom teelt- en projectafhankelijke keuze.
Voor gevestigde namen in de belichtingswereld is het een vanzelfsprekendheid, nieuwkomers ondervinden met enige regelmaat hinder van de extreme omstandigheden in een tuinbouwkas. Fluctuaties in temperatuur, luchtvochtigheid en, tot een minimum beperkt, het gebruik van middelen maken het uitdagend om optimale armaturen voor de tuinbouw te produceren en in de markt te introduceren.
Full-LED in een aardbeienteelt
Juiste oplossing bij problemen
LED kopen is voor een deel vertrouwen kopen. Problemen voorkomen is altijd beter. Beperkte uitval kan altijd voorkomen, het assembleren is voor een deel toch nog mensenwerk. Wel is het van belang dat in geval van problemen een leverancier zijn verantwoordelijkheid neemt en door snel te schakelen snel tot een juiste oplossing komt om productieverlies tot een minimum te beperken.
Looije Agro Technics wil graag de brug slaan tussen theorie en praktijk. "Wij zijn in staat door middel van eigen opgebouwde kennis en ervaringen in de praktijk, het veld en laboratorium met een merkonafhankelijke kijk de belichtingsbehoefte van de teler te vertalen naar een ongekleurd advies. Onze X-factoren zijn daarbij objectiviteit en onafhankelijkheid."
Voor meer informatie:
Looije Agro Technics
info@lat.nl
www.lat.nl