Hoewel de agrarische sector ten opzichte van andere sectoren relatief weinig invloed ondervindt van de coronacrisis, zijn er toch redelijk wat agrarische ondernemers die worstelen met of juist profiteren van de coronacrisis, zo zien sectorspecialisten van ABN AMRO. Dit komt doordat steeds meer boeren en tuinders naast traditionele landbouw nevenactiviteiten ontplooien, ook wel multifunctionele landbouw genoemd, zoals een boerencamping of een winkel op het erf.
Deze boerderijwinkels spelen in op een behoefte die al langer aan kracht wint: consumenten willen graag vers, authentiek en lokaal eten. Bovendien maakt het boeren veerkrachtiger als zij zich niet alleen richten op hun kernactiviteit. Volgens cijfers van het Centraal Bureau Statistiek (CBS) waren er in 2020 zo’n 22.000 van dit soort multifunctionele bedrijven, zo’n 40 procent van het totale aantal agrarische ondernemingen. Vier jaar geleden waren dit er nog maar 14.000. ABN AMRO constateert dat juist de inkomsten op sommige nevenactiviteiten worden beïnvloed door de coronamaatregelen en het veranderende consumentengedrag.
Foto: eigen archief Biojournaal
Grootste deel van de korte ketenomzet komt van de verkoop via één schakel
Vorig jaar verkochten ruim 7000 agrarische bedrijven hun producten via een zogeheten korte keten. Dit zijn boeren en tuinders die direct op het erf of via slechts één tussenschakel aan de consument leveren. Die tussenschakel kan bijvoorbeeld een restaurant, een markthandelaar of een tuincentrum zijn. Winkels die direct voedsel leveren aan de consument profiteerden van de sluiting van horeca en de veranderende consumentenbestedingen.
Het grootste deel van de inkomsten van multifunctionele landbouwbedrijven wordt echter behaald via de levering aan tussenschakels, die op hun beurt weer aan de consument verkopen. Volgens ABN AMRO wordt een deel van deze ondernemers hard geraakt. Zo ondervindt de verkoop van bloemen en planten hinder van de sluiting van tuincentra en worden boeren die leveren aan de horeca ook flink geraakt. Boeren en tuinders die via speciaalzaken de consumenten bereiken, profiteren juist van de veranderende consumentenbestedingen. Uit pintransacties van ABN AMRO blijkt dat de bestedingen van consumenten bij voedingsspeciaalzaken dit jaar met circa 30 procent zijn toegenomen.
Recreatie in eigen land gunstig voor boerencampings
Agrotoerisme is een andere nevenactiviteit van boeren en tuinders die gevolgen ondervindt van de coronacrisis. “Bijna 2000 agrarische ondernemers waren in 2020 deels afhankelijk van het exploiteren van een B&B, een camping op het erf, of de verhuur van ruimte voor bijvoorbeeld zakelijke events en huwelijken”, zegt Nadia Menkveld Sector Econoom Agrarisch van ABN AMRO. “Het is duidelijk dat groepsreizen op dit moment niet mogelijk zijn en dat huwelijken, congressen en andere zakelijke bijeenkomsten zijn uitgesteld. Voor boeren die een B&B of een camping op het erf exploiteren, zijn de vooruitzichten dit jaar echter positief. Zolang het virus niet voldoende ingedamd is, zal de Nederlander net als in 2020 met name in eigen land recreëren. Een boodschap of overnachting bij de boer of tuinder heeft zich ontpopt tot een welkom uitje nu een groot aantal mensen aan huis gekluisterd zit.”