Geef boeren en tuinders de ruimte om markt, klimaat en biodiversiteit te bedienen. In haar Grondvisie 2021 constateert LTO Nederland dat de land- en tuinbouw meer grond nodig heeft om meer maatschappelijke diensten te kunnen leveren. LTO pleit daarom voor de aanwinning van nieuw land, slimmer gebruik van de ruimte die er is, en betere bescherming van het landbouwareaal.
“Met onze boeren en tuinders heeft Nederland een fantastische uitgangspositie om naast voedsel- en groenproductie ook kringlopen te sluiten, biodiversiteit te stimuleren en CO2 vast te leggen. Daar heeft de agrarische sector meer ruimte voor nodig, in plaats van minder,” zegt Sjaak van der Tak, voorzitter van LTO Nederland. “Met onze Grondvisie 2021 doen we concrete voorstellen om het groene landschap en de bijdrage die onze ondernemers daaraan leveren, nu en in de toekomst, te beschermen.”
Nieuw land
De geschiedenis van Nederland is een geschiedenis van nieuw land aanwinnen. LTO stelt voor serieus en grondig te onderzoeken hoe we verder kunnen nu het alweer een halve eeuw geleden is dat de laatste Flevopolder werd drooggelegd. Landwinning in bijvoorbeeld de Noordzee hoeft niet alleen ten dienste van de land- en tuinbouw te staan. Ook stedenbouw, recreatie en natuur zullen er wel bij varen.
Beter gebruik bestaande ruimte
Veel boeren en tuinders leveren naast gezonde en groene producten ook maatschappelijke diensten. Bijvoorbeeld agrarisch natuurbeheer door ruim 10.000 ondernemers, maar ook waterberging, energiewinning, carbon farming, en zorg- en recreatie. Door zulke diensten te vergoeden wordt het voor gemotiveerde ondernemers interessant om hun grond vrijwillig meervoudig te gebruiken. Zo gaan we slimmer om met de schaarse ruimte die er is.
Verder is er een grote behoefte aan een structuurimpuls. Een gebiedsgewijze opknapbeurt die zonder grootschalig ‘omploegen’ maar mét moderne technologie kleine en grotere verbeteringen brengt in verkaveling, waterhuishouding en (kennis)infrastructuur. Hiervoor moet in de komende formatie enkele miljarden worden gereserveerd.
Betere bescherming landbouwgrond
De salamisnijder van het boerenland moet gestopt. Kleine beetjes tellen op tot jaarlijks zo’n 16.000 voetbalvelden, oftewel een verlies van een half miljoen hectare vruchtbare landbouwgrond in de afgelopen 70 jaar. Voor andere – belangrijke – maatschappelijke opgaven moet dus beter naar alternatieven worden gekeken. Eerst woningen bouwen via ‘inbreiding’, geen grijze dozen over het landschap uitstrooien, en een verbod op zonnepanelen op landbouwgrond. Als landbouwgrond toch een andere bestemming krijgt dan doen we dat alleen met compensatie op een andere plek.
Taak nieuw kabinet: vertrouwen in mensen
Een aantal belangrijke punten uit de Grondvisie 2021 vragen een wat meer sturende rol van de centrale overheid. Cruciaal is wel dat er wordt vertrouwd op de scheppende kracht van burgers en bedrijven. Hun betrokkenheid en gedrevenheid is gekoppeld aan de natuurlijke economische en sociale activiteit in Nederland en daarmee aan een succesvolle realisatie van een beter gebruik van grond en ruimte.
Lees hier de Grondvisie 2021.