Tholen - In Holland staat een huis en in Wognum staat een kas. Een hightech kas, midden tussen de woonhuizen. Het is een speciaal project van techneut Theo van Lieshout. Na zijn pensionering is hij gaan bouwen en inmiddels eet hij, samen met zijn vrouw, drie keer per week uit eigen kas.
De kas in februari 2021
Dat het hem menens is en dat het niet zomaar een kasje is, bleek al wel toen hij afgelopen zomer een update gaf. Inmiddels is er ook een boek getiteld: 'Dé hightech kas. Het kasboek'. Dat verschijnt eind maart. Hieronder een voorproefje, net nadat medio februari de eerste bloemen in de aardbeien- en paprikaplanten in zijn kas zich aandienden.
Theo experimenteert volop, ook met tomaten en paprika
Unieke foefjes
Maar eerst nog even een kort hoe het ook alweer zat. Het gaat om een kas van 5 meter lang, 2 meter breed en 2 meter hoog. De kas is uitgerust met door Theo zelf uitgezochte Chinese Ledlampen, regenwater wordt opgevangen in IKEA stapelbakken en in de kas gebruikt én misschien wel het meest opvallend: de CO2 voor de planten komt uit Theo's huis. De CO2 die Theo in huis uitademt, wordt gemeten en bij een oplopende concentratie overdag (> 700 ppm) gaat een ventilator de lucht uit het huis wegzuigen. Het wordt dan beschikbaar gesteld voor de kasplanten en die doen zich er vervolgens meetbaar te goed aan, zo ziet Theo tevreden.
Vanuit de huiskamer wordt CO2 aangezogen
Technisch droomproject
Het boek, waaraan Theo gedurende het bouwproces heeft geschreven, is zeer uitgebreid. Alle toegepaste technieken komen aan bod, net als allerlei (teelt)technische observaties. Als het aan Theo ligt, is het boek straks geschikt voor onderwijsdoeleinden, omdat 'het een technisch droomproject met allerlei hightech snufjes' is waarin 'allerlei disciplines' samenkomen.
Theo maakte aan den lijve de voor- en nadelen van zijn speciale, maar voor 'kassenbouw' ook hele kleine project mee. Zo bleken materialen in kleine hoeveelheden relatief duur in aanschaf en was (en is) het consumententarief voor elektra hoog. Zonnepanelen helpen daarbij om de kosten te drukken, want de panelen leveren overdag en de kas die gebruikt overdag.
Diverse bladgroenten in de kas
Tegelijkertijd is de kleine kas volgens Theo juist vanwege formaat, opbouw en het feit dat de kas in de achtertuin staat heel geschikt om mee te experimenteren, bijvoorbeeld voor scholen. Zo ontdekte hij dat zodra de lampen in zijn kas aangingen, de luchtvochtigheid de hoogte in ging en het CO2-gehalte omlaag. "Dat zou ervoor kunnen pleiten om de lampen niet direct vol vermogen aan te zetten, maar geleidelijk in vermogen op te bouwen. Volgens mij zou dat weleens efficiënter kunnen zijn."
Er liggen zonnepanelen op de kas, die ook is uitgerust met rolgordijnen tegen de uitstraling (nog niet hier op de foto)
Spectrometrie
In het boek besteedt Theo veel aandacht aan de wetenschappelijke achtergronden van het effect van licht. Hij experimenteerde al met telen met diverse kleuren licht en ziet kansen voor onderzoek met korte dag, neutrale en lange dag planten. Om nog meer kennis op te doen, volgt binnenkort de aanschaf van een spectrometer. "Ik weet namelijk nog steeds niet of ik het spectrum kan vertrouwen."
Theo noemt zichzelf 'een techneut met een afwijking'. "Wie zich daarin herkent, kan ik een vergelijkbaar project als dit zeker aanraden. Maar anders zou ik willen aanraden om uit het boek de leukste dingen te pakken. En dan zeker niet meteen de spectrometrie", lacht hij.
De nieuwe 'aardbeienbalk' waarop Theo teelt met bloei
Leegeten
De kas is gelukkig ook nog niet af, lacht Theo. "Er zijn nog flink wat open eindjes.". Hij noemt de meet- en regeltechniek. "Op dit moment doe ik nog veel handmatig. Automatisering van pH- en EC-meting moet nog geïmplementeerd worden. Ook wil ik de de kas nog beter isoleren en verwacht ik nog tien procent te kunnen besparen op het verbruik van de gekoppelde huis-bodemwarmtepomp."
Foto rechts: Theo legt alles vast, dus ook trots de mooie lange, witte wortels
Met inmiddels veel meer kennis van de specs van de nieuwe lampen verwacht Theo hier zelfs 30 tot 50% te kunnen besparen op elektriciteit. "Binnenkort worden deze vervangen, om zo ook met een hogere efficiëntie en betere kleurencombinaties te werken."
Daarbij is het wel handig als de kas eerst leeg is. Of eigenlijk leegeten. "Een goede Spaanse kennis van mij noemde mijn zelf gekweekte sla al 'lieve sla'. Een mooi compliment, waarmee hij bedoelde dat de sla zacht en lekker mals is."
Theo aan het labelen in zijn kas
Benieuwd naar het project en Theo’s verdere vorderingen? Bekijk dan, naast het boek ('Dé hightech kas', ISBN 9789462719170, 25 euro), zeker ook zijn website: www.hobbyvantheo.nl/. Per mail is Theo te bereiken op: info@hobbyvantheo.nl
De boekcover