In de gloednieuwe dakserre Agrotopia in Roeselare heeft onderzoekscentrum Inagro de ambitie om innovatieve technologieën te ontwikkelen en te verbeteren via gebruikersgerichte cocreatie in een realistische context. Het Europese Netwerk van Living Labs (ENOLL) erkende Agrotopia dan ook recent als Living Lab.
“In de praktijkgerichte onderzoeksomgeving gaan we via open innovatie op zoek naar nieuwe mogelijkheden en opportuniteiten voor kennistoepassingen in glas- en stadstuinbouw. Zo stemmen we innovatie meteen af op de doelgroep”, verduidelijkt afgevaardigd bestuurder Mia Demeulemeester.
In afwachting van de ingebruikname van de serre zijn de eerste cocreatietrajecten al opgestart.
Foto-credits: Inagro
Andere sectoren integreren met tuinbouw
Samenwerken aan innovatieve technieken voor glas- en stadstuinbouw, daarop zet Inagro in met de ontwikkeling van Agrotopia. De dakserre, die momenteel opgetrokken wordt op de kistenloods van REO Veiling, vormt een inspirerend platform waar toeleveranciers, kennisinstellingen, overheden, telers en technologiebedrijven samenkomen om via cocreatie innovatieve technologieën te ontwikkelen of te verbeteren. “De integratie van nieuwe functies en sectoren in de tuinbouwsector moet hoogtechnologische glas- en stadstuinbouw mogelijk maken, die inzet op meervoudig ruimtegebruik en efficiënte toepassing van energie en andere hulpstoffen”, vertelt Mia Demeulemeester.
Eindgebruikers actief in innovatietrajecten betrekken
Op 1 september 2020 kreeg ‘Agrotopia living lab’ een officiële erkenning van het Europese Netwerk van Living Labs (www.enoll.org). Het ENOLL definieert living labs als gebruikersgerichte en levensechte innovatie-omgevingen waar nieuwe oplossingen ontstaan via cocreatie in onderzoek en innovatie, met betrokkenheid van verschillende stakeholders. De eindgebruiker staat centraal.
Net dat is wat Inagro bewerkstelligt in Agrotopia. “Onze dakserre is een experimenteerruimte voor innovatietrajecten van idee tot validatie en marktintroductie”, vertelt Ine Pertry, business developer innovatieve glastuinbouw bij Inagro.
Inspelen op noden en behoeften praktijk
6000 m² teeltoppervlak, verdeeld over meerdere compartimenten, en hoogtechnologische onderzoeksfaciliteiten met diverse hydroteelt systemen maken het mogelijk om antwoorden te bieden op actuele en toekomstige vragen uit de glastuinbouwsector. “Toeleveranciers, kennisinstellingen, overheden, telers en technologiebedrijven zullen er letterlijk en figuurlijk projectmatig samenwerken. Van bij de start betrekken we de glastuinbouwers actief, bijvoorbeeld via bevragingen, brainstormsessies en workshops ter plaatse. Zo kunnen we meteen inspelen op bestaande noden en nieuwe behoeften en streven we telkens naar de beste oplossing in de praktijk”, klinkt het.
Eerste cocreatietrajecten zijn al opgestart
‘Agrotopia living lab’ wordt gehuisvest in de dakserre Agrotopia in Roeselare, waar de werkzaamheden volop aan de gang zijn. In afwachting van de ingebruikname komende zomer zijn de eerste cocreatietrajecten al opgestart.
Het Interregproject Hy4Dense beoogt hydroteelt systemen te ontwikkelen voor de teelt van dichte zaaigewassen, zoals veldsla, rucola en spinazie. Via een open call in Vlaanderen, Nederland en Engeland meldden telers, technologie-ontwikkelaars, onderzoekers, verwerkers, distributeurs en retailers zich aan voor cocreatie-werkgroepen. Brainstormsessies en interviews brachten de vereisten voor het nieuwe systeem in kaart en definieerden de te onderzoeken parameters, zoals zaaidichtheid, beheersing van algen en substraattype. De pilootinstallatie, die een plaats krijgt in de dakserre, is in volle ontwikkeling. Op regelmatige tijdstippen wordt er teruggekoppeld naar de cocreatiegroepen om nog meer input te verzamelen en sectorgericht te blijven werken.
Het project Vertihydro concentreert zich op hoge verticale teeltsystemen in de serre, om de beschikbare ruimte optimaal te benutten. Specifieke installaties krijgen een plaats in de gevelserre van Agrotopia. Telers en onderzoekers deelden hun vereisten voor dergelijke systemen, waarna ook technologie-ontwikkelaars betrokken werden. Interviews, een interactieve workshop en een bezoek aan de gevelserre legden de uitdagingen en verwachte resultaten bloot om de haalbaarheid en potentiële risico's van de beoogde functionaliteiten in kaart te brengen.
In juli 2021 gaat ook het project Entomoponics van start. Samen met glastuinbouwers wordt onderzocht of reststromen als voedselbron kunnen dienen voor insectenteelt. Er worden prototypes van kweeksystemen opgezet in de dakserre en bij glastuinbouwbedrijven om na te gaan of groenteteelt en insectenkweek in dezelfde omgeving kunnen plaatsvinden.