Files en opstoppingen blijven voorlopig uit na 1 januari 2021 maar de meeste exporteurs zijn het er over eens dat men pas vanaf maandag 4 januari wat gaat merken van de brexit als de export van groenten en fruit weer wat gaat toenemen in volume.
Bij Freight Line Europe had men al 15% extra werk met betrekking tot de douanepapieren in de eerste paar dagen. Dat vertelt John de Boom, brexitspecialist bij FLE tegen het FD. Hoewel er minder problemen waren dan verwacht in het nieuwe jaar verwacht John echter wel dat in de komende weken er meer problemen kunnen ontstaan als de handel weer toeneemt. Wat men nu vooral kon zien was of klanten wel of niet voorbereid waren op de nieuwe situatie.
Dat de handel veranderd is merkt ook Dominiek Noppe van het Belgische Vegro. “Als er in één container ladingen zitten voor vijf klanten, dan moeten we 1.000 euro extra betalen,” aldus Dominiek tegen De Tijd. De opmaak van een import-export document kost de exporteur ongeveer 200 euro en het kost veel extra tijd voor het opmaken van deze document. “Op welk document moeten we details geven over het groenten en fruit: wat is het, hoeveel is het, waar komen ze precies vandaan en tegen welke prijs worden ze verkocht en dat moeten onze klanten aan de andere zijde van het kanaal ook doen. We moeten veel informatie met elkaar uitwisselen nu.” Dominiek wil op termijn die extra kosten aan zijn klanten doorberekenen.
Vertragingen geen risico maar een zekerheid
Naast de extra kosten is er vooral de vrees voor vertragingen. “Paprika’s, aubergines, komkommers, tomaten en broccoli dat gaat allemaal goed komen,” aldus Vernons Mascarenhas, commercieel directeur van Nature’s Choice in het VK. “Maar bepaalde delicate producten gaan het niet redden als ze langer vaststaan. Denk aan babyspinazie, dat overleeft het niet 3 dagen in een gekoelde container.” Vertragingen zijn voor de meeste mensen uit de sector eerder een zekerheid dan een risico. “Als er één vrachtwagen is waarbij de papieren niet op orde zijn bij de haven dan heeft dat gevolgen voor de hele rij,” aldus Share Brennan, CEO van de Cold Chain Federation.
Om vertragingen te voorkomen pleiten brancheverenigingen er in Nederland en de Europese Unie voor om zogenaamde ‘green lanes’ in te richten bij de veerboten waarmee bederfelijke waren sneller door kunnen. Daco Sol, van GroentenFruit Huis, ziet ook dat veel leden de oversteek naar het VK nu zoveel mogelijk via de Nederlandse havens willen maken en proberen waar mogelijk de Eurotunnel te mijden. Overigens verlopen de controles in het VK gefaseerd. In de EU gelden ze vanaf 1 januari 2021.
Samengestelde producten en re-export
De overeenkomst tussen het VK en EU hebben tarieven en quota in de handel tussen de EU en het VK voorkomen maar dat geldt alleen voor producten die daadwerkelijk uit de EU komen of vice versa. Voor samengestelde boeketten of plantmateriaal opgekweekt uit zaden van buiten de EU is een REX-verklaring nodig waarbij men moet aantonen dat er binnen de EU genoeg waarde is toegevoegd aan het product. Bij re-export wordt geadviseerd om deze goederen niet in te klaren omdat men anders tweemaal voor douane en keuringen moet betalen. Zo zou je voor producten van buiten de EU richting het VK wel importheffingen moeten betalen. "Dat zijn heffingen die lopen van 4 tot 10-12%," aldus Philip van Geest van Van Geest International. De heffingen zijn te vinden op de site van de Britse overheid.
Emballage en Ierland
Naast de handel van groenten en fruit moeten men ook rekening houden met emballage. Houten pallets moeten een hittebehandeling hebben gehad. Dat betekent soms extra werk om pallets te vervangen als bij een binnenkomende lading groenten en fruit de verkeerde pallets gebruikt zijn. Het zou mogelijk moeten blijven om via het Verenigd Koninkrijk te rijden voor export naar Ierland. Maar er zijn vragen waaruit blijkt dat dit in de praktijk nog niet geregeld is. Er zijn directe veerdiensten tussen Ierland en de Europese Unie, maar de capaciteit is beperkt. Voor Noord-Ierland geldt een speciale status; zij blijven in de Europese interne markt, maar in de praktische uitwerking zal dit nog wel voor wat discussie zorgen.
Voor meer vragen over de Brexit heeft de douane een overzicht gemaakt van de 40 meest gestelde vragen
Bron: FD, De Tijd, Nieuwe Oogst, TLN, GroentenFruit Huis