Vlaanderen voert meer land- en tuinbouwproducten uit dan er ingevoerd worden. De invoer in 2019 bedraagt 32,1 miljard euro, de uitvoer 39,2 miljard euro. In drie jaar tijd groeide de uitvoer met 8%. De agrovoedingsindustrie neemt 13% van de totale Vlaamse uitvoer voor haar rekening. Akkerbouwproducten zoals granen en aardappelen zijn de belangrijkste productgroep. Als we naar de producten zelf kijken, is het vooral zuivel dat belangrijk is. Dat blijkt uit het nieuwe agrohandelsrapport dat Vlaams minister van Landbouw Hilde Crevits heeft bekend gemaakt.
Tuinbouw
De categorie tuinbouwproducten bestaat uit groenten, fruit, sierteeltproducten, aromatische planten en olijfolie. De Vlaamse invoer van tuinbouwproducten bedraagt in 2019 5,9 miljard euro, de uitvoer 6,0 miljard euro. Er is, anders dan in 2018, een beperkt handelsoverschot van 57 miljoen euro. Tegenover vorig jaar is de invoer met 4% gezakt, terwijl de uitvoer nagenoeg constant gebleven is. In vergelijking met 2016 zijn de verschuivingen gering.
In- en uitvoer van tuinbouwproducten, in miljard euro, Vlaanderen, 2016-2019. Bron: Departement Landbouw en Visserij op basis van NBB
Vers fruit, waaronder zuidvruchten, is in 2019 goed voor 35% van de totale invoer van tuinbouwproducten. Daarna volgen verwerkt fruit (19%), verwerkte groenten (15%), verse groenten (12%), sierteeltproducten (8%) en noten (6%). In 2019 is de invoer van sierteeltproducten met 29% gestegen tegenover 2018. Verse groenten deden het ook goed, terwijl vers fruit en verwerkte groenten erop achteruitgingen. Bij de uitvoer van tuinbouwproducten laten vers fruit en verwerkte groenten de concurrentie achter zich, met een aandeel van elk 27%. Het gaat vooral om doorgevoerde zuidvruchten en Vlaamse diepvriesgroenten. Daarna komen verwerkt fruit (20%), verse groenten (12%) en sierteelt (8%). Vers fruit was de sterkste daler in 2019 (-9%), terwijl verse groenten een prima jaar kenden (+10%)
Groenten
De handel in groenten levert een positief handelssaldo op van 729 miljoen euro. Dat is bijna uitsluitend te danken aan het aandeel van de verwerkte groenten. Vlaanderen is de grootste speler op de wereldwijde markt van diepvriesgroenten. In 2019 is de uitvoer ervan goed voor 1,1 miljard euro, terwijl de invoer op net geen 300 miljoen euro ligt. De uitvoer van groenten in blik is ook nog aanzienlijk (316 miljoen euro), maar daar is het saldo negatief (-86 miljoen euro). Bij de verse groenten is het saldo licht positief (+8 miljoen euro). Tomaten zijn het grootste verse exportproduct, goed voor een exportwaarde van 264 miljoen euro en een saldo van +178 miljoen euro. Prei en kropsla kunnen prat gaan op een uitvoer van respectievelijk 54 miljoen euro en 31 miljoen euro. Wortelen, paddenstoelen en witloof noteren eveneens een handelsoverschot, wat niet gezegd kan worden van uien, bonen, erwten, bloemkool, paprika, asperges, schorseneren en komkommers. Een deel van de ingevoerde verse groenten is bestemd voor de verwerkende industrie.
In- en uitvoer van groenten, in miljoen euro, Vlaanderen, 2019. Bron: Departement Landbouw en Visserij op basis van NBB
Vlaamse groenten vinden vooral hun weg naar Duitsland (530 miljoen euro), Frankrijk (493 miljoen euro), Nederland (376 miljoen euro) en het Verenigd Koninkrijk (211 miljoen euro). Tegenover 2018 is er een toename van 3% bij de uitvoer en 9% bij het saldo. Van de verwerkte groenten gaat 16% naar buiten de EU. De VS zijn daarbij de voornaamste klant, gevolgd door Australië, Canada en Israël.
Sierteelt
Vlaanderen heeft in 2019 bij sierteeltproducten een klein handelstekort van 2,5 miljoen euro. In 2016 was er nog een overschot van 110 miljoen euro. De invoer is sindsdien veel sterker gegroeid (+37%) dan de uitvoer (+4%). De drie belangrijkste exportproducten zijn producten van boomkwekerijen (105 miljoen euro), kamerplanten (105 miljoen euro) en perk- en balkonplanten (65 miljoen euro). Ze sluiten af met een handelsoverschot, en dat geldt ook voor azalea’s en rododendrons en knollen en bollen. Daartegenover staat dat rozen, anjers en andere snijbloemen diep in het rood gaan met een invoerwaarde van 202 miljoen euro en een tekort van 171 miljoen euro. 2019 was een topjaar voor de invoer van snijbloemen.
In- en uitvoer van sierteeltproducten, in miljoen euro, Vlaanderen, 2019. Bron: Departement Landbouw en Visserij op basis van NBB
94 % van de export van sierteeltproducten gaat naar de EU. Frankrijk (223 miljoen euro) en Nederland (125 miljoen euro) zijn de grootste afnemers. Bij de import komt 69% uit de EU. Nederland steekt er met 277 miljoen euro met kop en schouders bovenuit. De eerste achtervolgers komen niet uit de EU. Ethiopië (65 miljoen euro), Israël (47 miljoen euro) en Kenia (27 miljoen euro) zijn, na Nederland, de grootste leveranciers van snijbloemen.
Wat met corona?
De impact van de coronacrisis op de agrohandel is nog onduidelijk. Er is extra budget van 300.000 euro vrijgemaakt om de relance van de export van land- en tuinbouwproducten te begeleiden. Een derde van dat budget is voorbehouden voor het stimuleren van deelname aan agrovoedingsbeurzen in het najaar. Bedrijven die willen deelnemen aan een EU-beurs kunnen een aanmoedigingspremie van 2.500 euro ontvangen en wie wil deelnemen aan een beurs buiten de EU kan rekenen op 5.000 euro. Daarnaast komt er een Export Incubator waarbij VLAM bedrijven wil stimuleren om producten op nieuwe markten te brengen of nieuwe producten op bestaande markten te brengen.
Vlaams minister van Werk Hilde Crevits: “Export is voor een kleine open regio als Vlaanderen van groot belang. 30% van de Vlaamse werkgelegenheid is verbonden aan die export. Wat de impact van de coronacrisis op de export is, is nog niet helemaal duidelijk, maar dat die groot is, dat is wel duidelijk. De cijfers van de export en import van land- en tuinbouwproducten in 2019 ogen wel mooi, maar wat 2020 brengt, is dus koffiedik kijken. We zien wel dat vooral onze zuivelproducten zoals roomijs populair zijn in het buitenland. Frankrijk is onze grootste afnemer en Nederland onze grootste invoerder. Onze buurlanden zijn de partners bij uitstek om ook na de crisis opnieuw de export te laten draaien.”
Klik hier voor het rapport