Tholen - Arbeid is altijd al een heikel punt, maar deze dagen met de coronavirusproblematiek is dat het in nog grotere mate dan normaal. In de glasgroenten moet er geoogst blijven worden en in de sierteelt, waar momenteel de hardste klappen vallen, neemt met het afnemen van de afzet ook de arbeidsbehoefte af. Het is dus roeien met de riemen die er zijn en met de riemen die beschikbaar komen, zo blijkt uit een rondvraag vanochtend.
"In de chrysanten wordt bij telers al gekeken of ze gaan storten of een versnipperaar moeten gebruiken voor het gewas", vertelt Daan Tas van Uitzendbureau Tas. Hij ziet dat, met de afzetbeperkingen die telers in de sierteelt krijgen opgelegd, de arbeidsbehoefte minder wordt. "Er hoeft minder gehoesd en gebost te worden, dus dan zijn er minder mensen nodig."
Schuiven met handjes
Daar waar er handjes vrijkomen, kunnen die mogelijk op andere plekken ingezet worden, bijvoorbeeld bij groentetelers. Zo kijkt Postuma AGF, AGF-groothandel, momenteel of het scholieren, die normaal ingezet worden bij de groothandel, kan in gaan zetten bij telers met arbeidsbehoefte. "Momenteel is dat nog niet direct nodig, omdat veel Poolse arbeiders in Nederland zijn gebleven en er ook extra schooljeugd beschikbaar is", vertelt bedrijfsleider Jarno Kwakkel. "Maar we houden deze optie open om onze telers te ondersteunen."
Jarno ziet verder dat er momenteel nog veel onzekerheid is over de exacte gevolgen van de nieuwste maatregelen. "De horeca staat helemaal stil en winkeliers verkopen juist weer meer dus is het onrustig."
Blijven draaien
Telers doen ondertussen alles wat binnen hun mogelijkheden ligt om de boel draaiende de te houden. "Wij zijn al vroeg gaan anticiperen op wat er ging komen", vertelt Hannie Moors van Kwekerij Moors, dat paprika's teelt. Het bedrijf is nog niet in productie, maar is al wel gaan anticiperen op wat komen gaat. Alle relevante wetgeving en regels werden gecheckt en ook een belletje met de bank werd al gepleegd om alvast te weten waarop mag worden gerekend mochten er toch problemen ontstaan als de prijzen voor paprika's instorten of er zelfs niet meer geleverd mag worden.
Voorlopig is dat echter nog niet aan de orde en er zijn bij Paprikakwekerij Moors ook nog 'geen acute problemen'. "De voedselvoorziening is een van de cruciale beroepen en dus mag ons personeel ook de kinderen gewoon naar school of de opvang brengen. Dat helpt. Verder splitsen we het personeel waar mogelijk en laten we niet iedereen tegelijk de kas in gaan. Die kas zelfs is trouwens groot genoeg om geïsoleerd te werken, maar wel hebben we de rokersruimte gesloten en zetten we in de pauze een stoel tussen iedereen in."
Blijvers en afmelders
Vergelijkbare maatregelen nemen ze ook bij Genson Group. Het management had vanochtend overleg en heeft alle protocollen verder aangescherpt. "We hebben daarna de medewerkers in alle talen ingelicht", vertelt Marie-Louise Raats. Ook in het zachtfruit is het nog geen hoogseizoen, maar de komende tijd wordt het wel spannend qua personeel. "Het is afwachten hoeveel personeel er komt. Van een aantal personeelsleden hebben we al gehoord dat ze niet uit Polen durven te komen vanwege het virus en andersom zijn er ook Poolse arbeiders die even terug zouden gaan naar Polen maar die dat nu niet durven uit vrees dat ze dan twee weken in quarantaine moeten."
Spreiden
Zelf heeft Genson Group ook veel huisvesting voor eigen personeel. Daar zijn ook maatregelen genomen. "Wij werken met veel verschillende locaties en kunnen daardoor goed spreiden. Momenteel zitten er nog geen hele grote groepen mensen bij elkaar en in bijvoorbeeld pauzes spreiden we ook het personeel, terwijl het kantoorpersoneel sowieso apart pauzes is gaan houden."
Geluk bij een ongeluk in de glasgroenten is momenteel dat het nog het begin van de teelt is, ziet ook Daan. "De tomatenjongens zitten ook nog in het begin van hun teelt en dat geldt eigenlijk voor alle teelten wel."
Zelf heeft hij nog personeel genoeg beschikbaar. "Wel is het zo dat zodra er iemand ziek is, je die persoon niet meer naar de teler kunt sturen. Zeker aangezien je ook met soms oudere telers te maken hebt en die mogen ook niet ziek worden, net als eigenlijk iedereen die de tuin draaiend moet zien te houden."
Taskforce Arbeid
Vanuit brancheorganisatie LTO Nederland is ondertussen een Taskforce Arbeid ingesteld om telers waar mogelijk te ondersteunen. Dit team is samengesteld uit onder andere de specialisten van het Sociaal Economisch Beleidsteam van LTO Nederland. Peter Loef, beleidsspecialist Arbeid van Glastuinbouw Nederland is lid van dit team. Telefoon 06 512 643 22, e-mail ploef@glastuinbouwnederland.nl.