Gisteren was het World Bee Day. Hoewel iedereen het werk van de honingbij kent en er ook graag van smult, valt er nog veel meer te ontdekken over de familiegenoten van deze bij. Zeker de hommels verdienen meer erkenning voor al het schitterende werk dat ze leveren. Tijdens deze World Bee Day worden de hommels in het zonnetje gezet.
Door het alarmerende nieuws over krimpende bijenpopulaties is het nog belangrijker om even stil te staan bij waarom we hommels en hun familieleden echt nodig hebben en te beseffen waarom we echt al het mogelijke moeten doen om hen te redden. Davy Luyten, Business Development Director bij Biobest, zet vijf belangrijke en verbazingwekkende feiten over de hommel die je waarschijnlijk nog niet kende.
Hommels kunnen nog effectiever bestuiven dan honingbijen.
“Dat klopt! Vooral in koudere klimaten zijn hommels effectiever dan honingbijen, omdat de honingbijen hogere temperaturen nodig hebben om te kunnen vliegen. Hommels zijn beter bestand tegen lagere temperaturen en bovendien zijn ze vriendelijker voor mensen. Dat maakt van hen de ideale partners voor de tuinbouw. Hoewel de honingbij de meest gekende bij is, is de hommel de echte ster!”
Hoe vinden hommels hun nest terug?
“Hommels zijn uitstekende padvinders: ze vinden hun nest altijd terug. Om in hun omgeving te navigeren, laten ze zich vooral leiden door gebruik te maken van visuele oriëntatiepunten. Wanneer een hommel het nest verlaat, blijft die eerst nog even dicht in de buurt, om een duidelijk beeld van de omgeving te krijgen. Dan beweegt de hommel zich geleidelijk verder en verder van het nest weg, tot wel vijf kilometer ver! Naast oriëntatiepunten speelt ook de lichtpolariteit een belangrijke rol. Sommige wetenschappers beweren zelfs dat hommels een intern magnetisch kompas gebruiken om hun weg naar huis te vinden. Maar die visuele oriëntatiepunten hebben ook een nadeel: als je hun nest ver genoeg zou verplaatsen, zouden ze het niet meer herkennen en zouden ze verdwalen.”
Hoe communiceren hommels?
“Het is algemeen geweten dat honingbijen een speciaal dansje gebruiken om met elkaar te communiceren. Dat doen ze om de locatie van bloemen of andere voedselbronnen in de buurt door te geven. Hommels daarentegen, dansen niet. In plaats daarvan gebruiken zij de trillingen van hun vleugels en chemische signalen (zoals feromonen) om met elkaar te communiceren. Maar ze communiceren nooit over de locatie van bloemen en gaan in plaats daarvan zelf op zoek naar voedsel. Dat is een andere reden waarom hommels zo populair zijn voor bestuiving: als er eentje een lekker voedselplekje vindt aan de rand van het gewas, dan volgen de anderen niet automatisch naar hetzelfde plekje, zoals honingbijen dat zouden doen.”
Hoe zou een wereld zonder hommels eruit zien?
“Men denkt vaak dat er in een wereld zonder hommels of bijen geen bloemen, fruit of groenten meer zouden bestaan. Dat klopt niet helemaal. Er zijn ook nog andere insecten die gewassen kunnen bestuiven – en ook niet alle groenten en fruit hebben echt bestuiving nodig om fruit te kunnen dragen – maar niet alleen zijn deze insecten veel minder efficiënt, de gewassen zijn ook veel kleiner en bevatten minder smaak. Prijzen in de supermarkt zouden de hoogte in schieten en de beschikbare verscheidenheid aan groenten en fruit zou serieus afnemen. Dat is waarom hommels zeker en vast een belangrijke factor zijn in het behoud van ons ecosysteem.”
Waarom zijn hommels zo wollig?
“Hommels zijn een van de meest wollige bijen die er bestaan. En dat heeft een zeer praktische verklaring: wanneer zij bloemen bestuiven, schudden zij hun vliegspieren hevig heen en weer om het stuifmeel los te maken van de bloemen. Dit hevig schudden produceert ook veel warmte. Die warmte gebruiken hommels om zichzelf en hun nest op te warmen. De lange haren houden hen binnenin lekker warm. Dit is ook de reden waarom zij zo vroeg in het voorjaar al kunnen uitvliegen, terwijl bijen (die minder haar hebben) moeten wachten tot het warmer wordt.”
