Met steun van provincie Drenthe en gemeente Emmen heeft de afgelopen jaren een kleine tiental tuinders hun bedrijf kunnen uitbreiden of renoveren. Nu de subsidiepot bijna leeg is, maken gemeente en tuinders de balans op.
Met de revitaliseringsregeling voor de glastuinbouw van gemeente Emmen is de afgelopen drie jaar 5,5 hectare kassen gesloopt en 6,5 hectare bijgebouwd. Drenthe Flowers in Klazienaveen laat binnenkort nog eens ruim 3 hectare oud glas afbreken om er 1,5 hectare bij te bouwen.
In totaal is zo circa 16 miljoen euro in het Drentse tuinbouwgebied geïnvesteerd. Volgens wethouder Robert Kleine van gemeente Emmen is de regeling daarmee een succes. ‘De revitaliseringsregeling is een mooie samenwerking tussen gemeente, provincie en de tuinders om de Drentse glastuinbouw te vernieuwen en duurzamer te maken.’
Inmiddels zelfs gebrek aan kassen
Die investeringen in de locaties Klazienaveen en Erica zijn uiterst welkom. ‘Stilstand is achteruitgang’, benadrukt Kleine, die land- en tuinbouw in zijn portefeuille heeft. Tot drie jaar terug stond het tuinbouwgebied min of meer stil. Tuinders investeerden nagenoeg niet meer en pogingen om collectief verduurzaming op gang te brengen en daarmee ook meer dynamiek in het gebied te krijgen, strandden in schoonheid. Aardwarmtewinning, een collectief warmte of CO2-net en restwarmtegebruik van de naburige vestiging van de NAM kwamen telkens maar niet van de grond.
De afgelopen jaren liep het areaal glas in het Drentse tuinbouwgebied langzaam terug van 250 hectare naar 225 hectare. En doordat ook nieuwvestiging in het Rundedal achter Klazienaveen niet van de grond kwam, is een beoogd totaaloppervlak van 500 hectare Drents glas ver uit beeld geraakt, moet ook Kleine erkennen. Toch blijft de wethouder optimistisch. ‘Er is nu zelfs een gebrek aan kassen. Ondernemers staan in de rij om hier in Zuidoost Drenthe glasopstanden te kunnen huren.’
Nieuwe dynamiek
Met de revitaliseringsregeling moet een deel van de dynamiek weer terugkomen in het gebied. ‘We willen tuinders hier vasthouden en er weer schwung in brengen. Door het slopen van oude glasopstanden ontstaan kansen voor herstructurering, nieuwvestiging en uitbreiding. Van de sloop van het ene bedrijf, kan het andere profiteren. Ook willen we mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans bieden. Dat is al bij een tiental gelukt.’
Sinds de start van de regeling zijn acht succesvolle subsidieverzoeken ingediend. Het merendeel van het reconstructiegeld werd door de ondernemers zelf opgebracht. Van de 16 miljoen euro aan investeringen die dat opleverde, kwam 1,2 miljoen euro van de gemeente (800.000 euro) en de provincie (400.000 euro) in de vorm van een stimuleringspremie. Daar is nu nog zo’n 70.000 euro van over. Bedrijven kregen 6 tot 9 euro voor iedere vierkante meter nieuwbouw en 10 tot 15 euro bij sloop en nieuwbouw.
Of er een opvolger komt, hangt volgens Kleine af van de evaluatie van de regeling later dit jaar. ‘We weten nog niet wat er daarna gebeurt. Maar zijn er nog tuinders met plannen, dan kunnen ze dat bij ons melden.’
Nieuw elan
Regiovoorzitter Cees Ruhé van Glastuinbouw Nederland bevestigt dat de regeling voor nieuw elan zorgt onder Drentse tuinders. ‘Het biedt nieuwe dynamiek voor ondernemers die er actief mee aan de slag gaan. Daarom zou het goed zijn als er na dit jaar een vervolg komt.’ Ruhé noemt de nu aflopende bijdrageregeling bescheiden. ‘In andere provincies zijn de bijdragen een stuk beter. Toch is er redelijk gebruik van gemaakt, zeker sinds een tussentijdse aanpassing.’
Kleine brengt daar desgevraagd tegenin dat andere provincies werken aan hervestiging in clusters van bestaande tuinbouwbedrijven. ‘Hier gaat het om nieuwbouw of sloop en nieuwbouw op bestaande locaties, dat vergt minder investeringen.’
Met deze regeling konden tuinbouwbedrijven investeren in verduurzaming en verbetering van de kwaliteit van de kassen. Ze konden subsidie aanvragen voor bijvoorbeeld sloop, (her)bouw en nieuwbouw van kassen, maar ook voor de aanleg van een energieverdeelsysteem tussen tuinbouwbedrijven.
Regeling helpt telers vernieuwen voor meer slagkracht
Van Geel Orchideeën is een van de bedrijven die meededen. Het bedrijf bouwde zo in 2016 1,5 hectare bij en in 2018 nog eens een hectare. In totaal een investering van 10 miljoen euro waarop het 250.000 euro subsidie kreeg. Daarmee hebben ondernemers Martijn van Geel en zijn zwager Johan Booster nu 10 hectare glas staan voor de teelt van chrysanten en orchideeën. ‘Wij bouwen niet bij om per se groter te worden, maar meer om bestaansrecht te houden’, zegt Van Geel. De tuinder is blij dat er weer wordt geïnvesteerd in de Drentse tuinbouwlocaties. ‘Slopen van oude kassen en weer nieuwe neerzetten is goed. Dat houdt slagkracht en perspectief in het gebied. Zo’n regeling helpt dan zeker.’
Pal tegenover Van Geel heeft Raymond Weber met zijn vader Koert Weber een stekbedrijf voor de boomteelt. Zij bouwden vorig jaar 3.400 vierkante meter glas bij en maakten hun bedrijf emissievrij. ‘We merkten dat de markt aantrok. Dat die regeling er was maakte het wat makkelijker, ook voor de financiering bij de bank. We konden zo in een keer een grote stap zetten.’
Eigenaar Willie Waninge van Drenthe Flowers vindt het mooi dat hij via de revitalisering nu zowel makkelijker kan slopen als nieuwbouw kan plegen. ‘Die regeling heeft mij over de streep getrokken. Anders had ik alleen 1,8 hectare kas gesloopt. Nu kan ik ook bijbouwen.’ In juli denkt hij dat de kassenbouwers bij hem in Klazienaveen aan de slag gaan. ‘Het gaat er hier echt op vooruit.’
Bron: LTO Noord