Ter Laak Orchids in Wateringen produceert op 18 hectare jaarlijks 8 miljoen stuks phalaenopsis voor tuincentra, bloemisten en retailers in heel Europa. De nieuwe duurzame DaglichtKas (5 hectare) is vanaf vorig jaar mei in gebruik.
“Speciale Fresnellenzen in het dubbelglas aan de zuidkant van het dek centreren de zonnestralen in twee brandlijnen. Deze komen op twee zwarte buizen met daarin stromend water terecht, waardoor het water in deze buizen wordt opgewarmd”, zegt Ewald de Koning, manager operations. Deze warmte is direct voor het verwarmen van de kas in een warme afdeling of door opslag bovengronds of in de bodem op een later moment te gebruiken. Met dit systeem, waarbij zonnewarmte wordt geoogst, is 45-50% energie te besparen en het diffuse dubbelglas zorgt zelfs voor een betere plantkwaliteit.
Water- en warmteopslag in bodem
In de zomerperiode gaat de warmte uit de DaglichtKas en de bestaande kas (door koeling) in opslag in het tweede watervoerende pakket op 40 tot 200 meter in de bodem. Als deze warmte in de winterperiode uit de warmtekoudeopslag (WKO) wordt gehaald, waardeert een warmtepomp het verder op.
De Koning: “Voor de vernevelingsinstallatie hebben we heel zuiver water nodig. Dat maken we met omgekeerde osmose apparatuur door bronwater te ontzouten. Het zoute brijn lozen we in de bodem op 30 meter diepte, waardoor je verzilting van de bodem krijgt. Dit doen we aan een kant van het bedrijf en ondergrondse regenwaterberging aan de ander kant.”
Infiltreren regenwater
Wanneer het regenwaterbassin (7.500 m3) van de hoofdlocatie boven de 80% is gevuld, wordt het water in de bodem geïnfiltreerd. Het regenwater gaat met een capaciteit van 20 tot 25 m3 per uur door een langzaam zandfilter en zakt met een 3 m waterkolom door een standpijp de bodem in.
“We anticiperen op de weersverwachting. Op het moment dat we aan de hand van het buienalarm verwachten dat er in korte tijd bijvoorbeeld 30 millimeter regen valt, gaan we al bij 70% vulling infiltreren. Elke millimeter regen is namelijk 1,8% bassinvulling en we willen geen goed gietwater verloren laten gaan door overlopen van het bassin. Toch zijn we voorzichtig om het water in de bodem te infiltreren, omdat we maar de helft van het water wat de bodem in gaat, er weer uit kunnen halen”, vertelt de manager operations.
Nog te weinig buffer
Eind 2017 is de ondergrondse waterberging in gebruik genomen. Hierdoor is onbeperkt overtollig regenwater in de bodem op te slaan. Afgelopen jaar is er vanwege de droge zomerperiode 5.000 m3 uit gehaald. De Koning: “Toen zijn we gestopt met onttrekken van gietwater uit de bodem, omdat de EC-waarde te hoog opliep. Door vermenging aan de randen van de ondergrondse waterbel krijg je zouter water. Het gietwater hebben we toen aangevuld met osmosewater. Voordat we weer water aan de bodem kunnen onttrekken, moeten we eerst opnieuw infiltreren. Sinds de zomer van 2018 is er pas 2.000 m3 geïnfiltreerd. Dat is nog veel te weinig.”
De onttrekkingscapaciteit is 15 m3 per uur. Als het regenwaterbassin onder de 40% vulling staat, begint het onttrekken aan de bodem om het bassin te vullen. Het bodemwater gaat rechtstreeks het bassin in en mengt zich met het (verse) regenwater.
De manager operations: “Zoet water stijgt omhoog, waardoor het een paar meter dieper wordt geïnfiltreerd dan onttrokken. Zo ook 20 meter in horizontale richting, omdat het jaarlijks 35 meter richting Delft afdrijft. Dit laatste effect heb je in andere gebieden zoals Oostland niet en kun je het water in dezelfde bron infiltreren en onttrekken.”
Duurzaamheidsaspect
“Met de ondergrondse waterberging hebben we een goede waterkwaliteit en helpen we bij hevige regenval het Hoogheemraadschap van Delfland met droge voeten houden voor de omgeving. Het is ook duurzaam, omdat we met de infiltratie van zoet water per saldo het verzilten van de bodem door brijnlozing ruimschoots compenseren. Omdat brijnlozing in de bodem onder druk staat, kan mogelijk ondergrondse waterberging helpen om dit voor de omgekeerde osmose te behouden”, aldus De Koning.
bron: Glastuinbouw Waterproof