Uit nieuw onderzoek van de University of Bristol en Queen Mary University of Londen blijkt dat hommels bloemen kunnen onderscheiden op basis van geurpatronen.
Bloemen hebben veel verschillende patronen op het oppervlak die helpen om bijen en andere bestuivers naar de nectar van de bloem te leiden. Deze patronen bevatten visuele signalen zoals lijnen die naar het midden van de bloem wijzen of kleurverschillen.
Van bloemen is ook bekend dat ze verschillende geurpatronen op het bloemoppervlak hebben. Een bezoekende bij zou dus kunnen ontdekken dat het midden van de bloem anders ruikt dan de rand van de bloembladen.
Dit onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Proceedings of the Royal Society B, laat zien dat hommels bloemen van elkaar kunnen onderscheiden door hoe geur op het oppervlak is gerangschikt.
Een hommel loopt over het oppervlak van een kunstbloem via het geurpatroon dat gemaakt is door pepermuntolie in sommige gaten te plaatsen. Foto: Dave Lawson, University of Bristol.
Hoofdauteur Dr. Dave Lawson, van de University of Bristol (School of Biological Sciences): "Als je met een microscoop naar een bloem kijkt, zie je vaak dat de cellen die de geur van de bloem produceren in patronen zijn gerangschikt. Door kunstbloemen te maken met identieke geuren, die in verschillende patronen zijn gerangschikt, kunnen we aantonen dat deze patronen een signaal kunnen zijn voor een bij. Hierbij blijkt dat niet alleen de lekkere geur belangrijk is, maar vooral de locatie van die geur.”
Uit het onderzoek blijkt ook dat als de bijen hadden geleerd hoe een geurpatroon op een bloem was aangebracht, ze de voorkeur gaven aan ongeparfumeerde bloemen met een vergelijkbaar visueel patroon op hun oppervlak.
Dr Lawson: "Dit is het equivalent van een mens die de hand in een zak steekt om de vorm te voelen van een nieuw object dat niet zichtbaar is om vervolgens een foto van dat object uit te kiezen. In staat zijn om mentaal te schakelen tussen verschillende zintuigen is iets dat we als vanzelfsprekend beschouwen, maar het is opwindend dat een klein dier als een bij ook in staat is om iets te doen dat zo abstract is."
Professor Lars Chittka, van de School of Biological and Chemical Sciences van Queen Mary: "We wisten al dat bijen slim zijn, maar we waren echt verrast door het feit dat bijen onzichtbare patronen op bloemen konden aanleren - patronen die alleen van geur waren gemaakt.
"De geurklieren op onze bloemen waren aangebracht als een cirkel of een kruis en bijen moesten deze patronen ‘lezen’ door hun voelsprieten te gebruiken. Maar de meest opwindende bevinding was dat bijen deze patronen ook konden herkennen als ze zichtbaar werden gemaakt.”
Senior auteur Dr Sean Rands, ook van Bristol: "Bloemen trekken vaak op verschillende manieren bestuivers aan met een combinatie van kleur, vorm, textuur en verleidelijke geuren.
"Als bijen patronen kunnen leren met behulp van één zintuig (geur) en dit vervolgens naar een andere zintuig (zicht) kunnen overbrengen, is het logisch dat bloemen tegelijkertijd op verschillende manieren bijen aantrekken, omdat het leren van één signaal betekent dat de bijen ook positief zullen reageren op andere, nieuwe signalen. Reclamebureaus zouden heel enthousiast zijn als dit ook bij de mens zou kunnen."
Ongeveer 75% van al het voedsel dat wereldwijd wordt geteeld is afhankelijk van bloemen die worden bestoven door dieren zoals bijen. Deze publicatie maakt deel uit van lopend onderzoek aan de University of Bristol naar de vele verschillende manieren waarop planten met hun bestuivers communiceren met behulp van verschillende innovatieve technieken om te onderzoeken hoe bijen de bloemen die ze bezoeken waarnemen.
Bron: University of Bristol