"Hagelschade Bommelerwaard pas eind dit jaar verholpen"
Eind augustus ging het mis in de Bommelerwaard en in gebied tussen Huissen en Bemmel. Zware hagelbuien zorgde voor enorme schade. 120 glastuinbouwbedrijven meldden zich bij de verzekering. Ook het bedrijf van de familie Van Tuijl werd getroffen. Al snel werd duidelijk dat de paprikateelt geruimd moest worden. "Vanwege de voedselveiligheid', vertelt Geert-Jan van Tuijl. "En de schade aan de kas was te groot. Ze zijn twee weken bezig geweest om alle kapotte ruiten uit de kas te halen. Van de 6 hectare glas was zo'n tien procent kapot."
Tekorten
Inmiddels, 2,5 maand na dato, is de kas van Van Tuijl weer glasdicht. Dat duurde zo lang omdat er een tekort ontstond aan mensen en aan glas. Het benodigde glas was voor Van Tuijl direct leverbaar, maar er was simpelweg niet genoeg mankracht om aan het herstel te beginnen. De kwekerijen waar de teelt door kon gaan, kregen voorrang om de totale schade te beperken. "Bij die bedrijven zijn eerst de gaten dichtgemaakt en later de scheuren hersteld, terwijl het gewas nog in de kas stond. Het duurt dan langer om de kas boven het gewas te herstellen. Omdat onze kas leeg was ging het, toen er eenmaal mensen waren, best wel snel."
Nog niet alle bedrijven in de regio zijn zover, weet Henk Kolbach. hij is voorzitter regio Gelderland-West bij LTO Glaskracht Nederland en is intensief betrokken bij de schade. "Voor de laatste kwekerijen is de planning om eind november dicht te zijn. Dan moet het scherm nog aangepakt worden. Tegen de jaarwisseling moet de schade dan wel achter de rug zijn." Hij zag de afgelopen maanden de hulp uit onverwachte hoek komen. "Met reparateurs zijn er contracten afgesloten, maar met zo'n calamiteit ben je blij dat ook de slopers de handen uit de mouwen hebben gestoken. Bij het repareren en bij het leveren van glas." Toch duurt de afhandeling lang - erg lang. "Hagel is op een bepaalde manier ingrijpender dan storm. Dan waait een hoek eruit en kun je beginnen - maar nu zag je dat het overal kwam. Voor één ruit moesten ze soms een heel vak opschuiven. Daardoor duurde het herstel zo lang. Dat hadden we voor de hagel niet verwacht."
Frambozen
In de tussentijd heeft Van Tuijl niet stilgezeten. De helft van zijn kwekerij is omgebouwd tot frambozenbedrijf. Dat stond toch al in de planning. "Daar zien we meer in", vertelt hij. Voor die verbouwing was nu ruim tijd. De watergift is veranderd, de rijafstanden zijn verbreed en de buizen zijn opnieuw geprofileerd. Op de helft van de kwekerij ligt nu bovendien gehard glas, op het oudere deel van het bedrijf niet. Tot een bepaalde maat is dat vanuit de verzekering niet verplicht. Dat terwijl Kolbach ziet dat juist de kleinere ruiten gesneuveld zijn. "Die hebben minder veerkracht, daar zit mogelijk verschil in. De grotere ruiten geven iets meer mee en bij hagel kan dat meespelen."
Voorbereiding
Achteraf denkt Van Tuijl wel dat de sector beter voorbereid had kunnen zijn op deze situatie. Zelf heeft hij nu ook meer glas op voorraad dan hij voorheen had. "Maar met zo'n grote schade had dat ook niet geholpen. We hadden een paar kisten staan en we hebben nu een paar kisten meer staan, maar met zulke aantallen maakt het geen verschil meer." De teler is in ieder geval bijna klaar voor het nieuwe seizoen. De nieuwe paprikaplanten komen eind november. Volgende week al gaan de eerste frambozenplanten al de kas in. "Een nieuwe uitdaging.'