Tholen - Hoe heeft de boomkwekerij het er de afgelopen tijd - seizoen 2019/2020 - vanaf gebracht? Traditiegetrouw heeft Van Oers Agro weer een sectorupdate Boomkwekerij gepresenteerd, waarin in grote lijnen het antwoord op deze vraag gegeven wordt.
Omzetontwikkeling
In het bos- en haagplantsoen kijkt men terug op een topjaar. Voor de entree van corona hadden de boomkwekerij bedrijven reeds enkele zeer goede weken achter de rug. De crisisweken van maart/april hebben voor een korte dip gezorgd, maar werd direct gevolgd door een uitstekende periode. Schaarste in de markt in combinatie met gunstige weersomstandigheden - we hebben praktisch geen winter gehad, waardoor verkoop is blijven doorlopen - resulteerden in een flinke omzetgroei. Deze was het grootst bij de middelgrote bedrijven (15-25 ha), zo'n 20%.
De containerteelt kent een iets andere ontwikkeling. In het najaar van 2019 was een lichte omzetdaling zichtbaar. Deze is in het eerste halfjaar van 2020 gecorrigeerd. De bedrijven laten een gemiddelde omzetgroei van 10% zien. Kleinere bedrijven zouden relatief het beste voorjaar gehad hebben, omdat zij er het best in zouden slagen zich met kwaliteit (of anderzijds) te onderscheiden in de markt.
Arbeidskosten
Voor beide categorieën geldt dat arbeidskosten zijn gestegen. In de bos- en haagplanten bedroeg deze stijging gemiddeld 20%. Wat opviel is dat deze kosten relatief het minst tegen bij de middelgrote bedrijven, terwijl hier de omzetstijging relatief het grootst was. Volgens Van Oers is hieruit op te maken dat juist deze partijen de afgelopen tijd een efficiëntieslag gemaakt hebben.
In de containerteelt is over het afgelopen jaar geen schokkende stijging in de arbeidskosten waar te nemen. "Voor de kleine bedrijven is een toename van 10% zichtbaar en bij de grote- en middelgrote bedrijven is slechts sprake van een toename van nog geen 5%. Vorig jaar waren de arbeidskosten met 20% toegenomen. Hieruit blijkt dat de ondernemers de arbeidskosten in het afgelopen boekjaar hebben weten te stabiliseren."
COVID-19
Bedrijven in de boomkwekerij hebben relatief weinig gebruik gemaakt van allerhande steunmaatregelen die het bedrijfsleven door de overheid ter beschikking zijn gesteld. De omzet van de verschillende bedrijven in Q2 van dit jaar t.o.v. hetzelfde kwartaal in 2019 laat een wisselend beeld zien. Bedrijven met teelt in de volle grond laten een afname van 10% zien, containerteeltbedrijven een lichte afname van 5%, bos- en haagplanten een toename van 10%. Echter, t.o.v. het voorjaar in 2018 was de omzet in 2019 flink tot zeer flink gestegen, waardoor de sector als geheel het afgelopen seizoen heeft afgesloten met een resultaat dat ruim boven dat van 2018 lag.
Zoals voor ongetwijfeld veel markten geldt, valt op dat hoe zwaarder de lockdown hoe groter de terugval. Voor de boomkwekerij betekende dit in de eerste plaatst een sterke krimp op België. Deze krimp werd echter goeddeels weer gecompenseerd door Duitsland. In onderstaande grafiek is de ontwikkeling van de export voor de vijf grootste exportlanden over de laatste maanden uitgezet.
Een waarde van 1 betekend: exportwaarde is gelijk aan dezelfde maand vorig jaar. Een 2 betekent een verdubbeling, een 0.5 is een halvering.
Toekomst?
Wat gaat het komende jaar brengen? Dat hangt er maar van af, natuurlijk. Lukt het de verschillende bedrijven risico's meer te spreiden (door een 'goede assortimentsopbouw'), dan heeft men over het algemeen de zaakjes goed op orde. Maar Van Oers Agro houdt een vinger aan de pols voor zaken die men altijd als vanzelf voor zeker hield, maar die door corona op losse schroeven zijn komen te staan. Zo moet de toelevering van potgrond en potten niet ineens gaan haperen, moeten landen niet ineens grenzen dicht gaan doen, en moet vrij verkeer van arbeid niet ineens in het geding komen. Vanuit dergelijke basale overwegingen registreert men geluiden uit de markt die wijzen op een behoudende aanplant voor komend seizoen. Dit zal op zijn beurt schaarste opleveren, wat ondernemers weer in de kaart speelt.
Klik hier voor het Sectorrapport Boomkwekerij 2019/2020 van Van Oers Agro.