Tholen - Als het buiten kouder is dan binnen maar de luchtvochtigheid is hoger, dan heeft het uitwisselen van lucht niet per se het gewenste effect. De reëele temperatuur mag dan naar beneden gaan, de luchtvochtigheid kan desalniettemin toenemen en zo ook de ‘energie in de lucht’, de zogenaamde enthalpie-waarde. In Jip en Janneke taal: als het 25 graden is en de luchtvochtigheid is hoog, kan het elders, waar het 30 graden is maar de lucht droger, aangenamer zijn. Voor mens én plant.
Middels een rookproef werd de werking van Nivolution i.c.m. de Nivolatoren geïllustreerd.
Deze kleine theoretische introductie is nodig om de werking van de Nivolution te begrijpen, een luchtontvochtigingssysteem ontwikkeld door Nivola. De Nivolution wisselt koude en droge lucht van boven het scherm uit met vochtigere en warmere lucht eronder, waardoor de kas energie-efficiënt gekoeld en ontvochtigd wordt. Gisteren nodigde het bedrijf een select groepje kwekers en installateurs uit voor een presentatie / demonstratie in de kas van kwekerij Antonia, waar kweker Frans Mans er op een afdeling al enige tijd een proef mee draait. Daarbij is ook onderzoeker Peter van Weel betrokken, die decennia lang werkte als onderzoeker bij de WUR en in het tuinderswereldje o.a. bekend is vanwege zijn bijdragen aan de theoretische onderbouwing van Het Nieuwe Telen (HNT). Op de bijeenkomst gaf hij college over het complexe vraagstuk van het realiseren van een gezond, homogeen en levendig kasklimaat.
In essentie moet een verschil tussen binnen en buiten in stand worden gehouden, waarbij toch alle parameters optimaal zijn en het klimaat, zoals gezegd, gezond, levendig en homogeen is. Een precaire balans waarbij onoverkomelijk energie verloren gaat. Het is zaak dat energieverlies zo laag mogelijk te houden en daarom is een juist begrip van het energieverbruik van een kas essentieel. Verlies, zo legt Van Weel uit, treed op t.g.v. warmte uitwisseling tussen de kas en de omgeving. Die warmte verdwijnt door het raam naar buiten, gaat verloren door zogenaamde stralingsuitwisseling tussen het kasdek en de hemel, en ook gaat energie verloren door het afvoeren van verdamping. De eerste twee componenten zijn met het (deels) sluiten van ramen en schermen terug te brengen, het derde punt door de verdamping te beperken.
Tegelijkertijd moet gewas verdampen, zo weet de teler, want een gewas dat verdampt is een weerbaar gewas en voorkomt nare dingen als botrytis en meeldauw. Daarom moet de verdamping gestuurd worden. Om dat goed te doen moet je de temperatuur en RV van binnen én buiten weten en dan – en dat is de crux – sturen op het AV, het Absoluut Vocht. Niet temperatuur en luchtvochtigheid, maar de AV zou leidend moeten zijn in de sturing.
Wil men de theorie in één grafiek – men moet wat autodidactisch zijn aangelegd, maar anders kunnen zij die een cursus HNT gevolg hebben het u haarfijn uitleggen – dan biedt de zogenaamde Psychro diagram uitkomst. En eens rekenen aan de uitstalingswaarden van de eigen kas, dat kan o.a. met deze Uitstralingsmonitor (eveneens op Kas als Energiebron).
De Nivolution hangt al enige tijd bij verschillende cannabiskwekers in Canada en Portugal. Ook zijn er in Nederland een handjevol telers bekend met de ontvochtigingsstrategie en draaien er verschillende proeven. Die bij Frans Mans draait al ruim een jaar en levert interessante gegevens op, omdat een deel van de kas voorzien is van Nivolutions én Nivolatoren, terwijl in de rest van de kas alleen Nivolatoren hangen. Voor geïnteresseerden zijn de resultaten op te vragen, maar in elk geval, beaamt Frans Mans, doet het in grote lijnen wat het belooft. Naar eigen zeggen heeft hij praktisch geen botrytis en zijn de temperatuurverschillen in de kas beperkt. Het is nog wel een uitdaging het goed in te passen in de gehele klimaatsturing, omdat een harmonieus samengaan met de klimaatcomputer nog verder ontwikkeld moet worden.
Peter van Weel. Foto: Nivola
Meer over de Nivolution, die gemiddeld goed 500 liter/uur/hectare water uit de lucht kan halen en waarmee de tuinder tot 50% energie zou moeten kunnen besparen, vindt u hier.
Voor meer informatie:
Nivola B.V.
Heereweg 23a
2161 AC Lisse
T: 0252 466400
nivola@nivola.nl
www.nivola.nl