Tholen – Wie gistermiddag iets na enen binnenstapte bij Wageningen University & Research (WUR) in Bleiswijk, viel middenin een gloedvol betoog over het belang van plantgezondheid. Sjaak van der Tak, wie anders zou je haast zeggen, voerde tijdens de jubileumeditie van het PlantgezondheidsEvent als eerste spreker het woord ten overstaan van een kleine tweehonderd aanwezigen. Hoofdonderwerp: de (nu nog) met veel vraagtekens omgeven ‘Toekomstvisie gewasbescherming 2030’ die het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit’ (LNV) binnenkort zal presenteren.
Sjaak van der Tak aan het woord ten overstaan van een volle zaal
In het licht van de actuele ontwikkelingen (ToBRFV in de tomatenteelt bijvoorbeeld) hoeft niemand meer echt overtuigd te worden van het belang van een goed gevulde ‘medicijnkast’ of van het gebruik van biologische bestrijders. De sector is bereid tot (extra) actie, maar daarbij hangt veel af van de toekomstvisie van het ministerie. “Die visie is van levensbelang voor de sector”, aldus Van der Tak. “Het is belangrijk dat er in die visie aandacht is voor innovatieve veredeling, innovatieve maatregelen en de medicijnkast. Als dat niet zo is, voorzie ik een zwart scenario voor de glastuinbouwsector in Nederland. Maar zover gaat het niet komen.”
Maatregelen moeten wel realistisch zijn
Daarbij is de glastuinbouwsector wel afhankelijk van beleidsbepalers, hoewel minister Schouten van LNV vorige week de sector nog prees vanwege zijn zelfstandigheid. Een mooi compliment, maar ook gevaarlijk, want de sector kan niet alles alleen. Niet vreemd dus dat Van der Tak daags na de verkiezingen even kort stil stond bij de verkiezingsuitslag en de flinke winst van Forum voor Democratie. Wat betekent dat voor de glastuinbouw? Niemand die daar nog een antwoord op heeft, maar hoe dan ook is het, als het aan Van der Tak en Glastuinbouw Nederland ligt, belangrijk dat (overheids-)maatregelen realistisch zijn, juist ook voor de uitvoerende telers, opkwekers en veredelaars. “Er blijven middelen nodig en wij gaan bijvoorbeeld niet dubbel betalen in geval van een CO2-heffing.”
Debat voeren op basis van wetenschap
Marjolijn Sonnema voerde als directeur-generaal van het ministerie van LNV vervolgens het woord bij afwezigheid van minister Schouten die in de nasleep van de verkiezingen verexcuseert werd. Ook in haar speech kwamen de geijkte onderwerpen voorbij, waarbij Sonnema opriep het debat over middelengebruik en gewasbescherming te voeren op basis van wetenschappelijk onderzoek en niet op basis van sentiment, beleving en politiek. Dat doet de sector geen goed, terwijl er juist zo hard gewerkt wordt. Ook door het ministerie zo liet Sonnema weten, want de toolbox van de teler moet gevuld worden met tools en middelen. Maar, zo benoemde zij ook, telers zullen ook moeten leren het met (steeds) ‘minder’ te doen.
Na haar speech ontving Marjolijn Sonnema (Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit) een samenwerking symboliserend cadeau.
FytoCompass
Voordat Sonnema op het podium kwam, was eerst nog het FytoCompass gelanceerd. Sjaak van der Tak, Gert Mulder (GroentenFruit Huis) en Anneke van Dijk, specialist plantgezondheid/fytosanitair beleid LTO Nederland, zetten met een druk op de knop het FytoCompass live. Op deze website staat informatie voor ondernemers over ziekten en plagen. Telers worden daarnaast vooral ook aangemoedigd zelf (extra) te gaan scouten en eventuele gevaren vroegtijdig te herkennen.
Gert Mulder (GroentenFruit Huis), Anneke van Dijk (LTO Nederland) en Sjaak van der Tak (Glastuinbouw Nederland) ‘openden’ de website www.fytocompass.nl.
Data delen ligt gevoelig
Tijdens de posterpresentaties, waarin diverse onderzoeken werden uitgelegd, bleek dat FytoCompass direct ook op kritische vragen van toekomstige gebruikers kon rekenen. Zo biedt de website de mogelijkheid om vragenlijsten in te vullen om risico’s op bedrijven in kaart te brengen. Die vragenlijsten worden vervolgens op het platform bewaard. Maar waarom, vroegen telers zich af. “Waarom moeten die data daar bewaard worden? Als het belangrijk voor ons is, printen wij het wel uit of bewaren we het zelf.”
Vergelijkbare kritische vragen volgden bij de presentatie over een project waarbij met deep-learning beeldanalyse witte vlieg en roofwants op vangplanten automatisch kan worden geclassificeerd en geteld. Die dataset is publiek beschikbaar, maar extra data vergaren van telers zal lastig worden. Zij staan er niet om te springen om zulke gevoelige gegevens met bijvoorbeeld commerciële partijen zoals toeleveranciers van vangplaten of gewasbeschermingsmiddelen te delen. Net zo goed als dat er, zolang ToBRFV geen Q-organisme is, niet zo snel door telers naar instanties wordt gestapt om melding te maken van een virus? Berichten zijn er genoeg, maar officieel is er nog niets bevestigd. Misschien wel logisch ook, want wat betekent het doen van zo’n melding voor bijvoorbeeld de (toekomstige) afzet van hun product?
Een sfeerbeeld van de pauze
Na de posterpresentaties volgden diverse workshops en een buffet. Iedereen is weer goed bijgepraat en kan met (nieuwe) informatie weer aan de slag, in afwachting van de toekomstvisie die meer duidelijkheid zou moeten geven over wat er allemaal kan en mag in de komende jaren.