Waar mensen in de kosmos ook naartoe gaan, er moeten planten mee. Dat is de boodschap van een rapport met de titel "Gardening for Therapeutic People-Plant Interactions during Long-Duration Space Missions" (Tuinieren ten behoeve van therapeutische mens-plant interactie tijdens lange ruimtemissies), geschreven door Raymond Odeh en Charles L. Guy van de University of Florida (Gainesville) en gepubliceerd in het De Gruyter journal, Open Agriculture.
Aan het begin van het ruimtetijdperk was wetenschappelijke nieuwsgierigheid de belangrijkste drijfveer van het onderzoek naar het vermogen van planten om in een zwaartekrachtloze atmosfeer te overleven. De gedachte dat het kosteneffectiever en gezonder zou zijn om tijdens lange ruimtemissies verse groenten en fruit te telen in plaats van alleen verwerkt voedsel te gebruiken, speelde echter ook een rol. Toen eenmaal was vastgesteld dat planten konden overleven werden er meer experimenten uitgevoerd om te zien of ze ook op andere manieren kunnen worden gebruikt, bijvoorbeeld om de lucht in een ruimtevaartuig te zuiveren.
Het rapport bevat ook andere verrassende resultaten. Planten blijken mogelijk ook een belangrijke rol te spelen met betrekking tot het psychologische welzijn. Meer onderzoek naar de psychologische impact van planten op astronauten lijkt dan ook de logische volgende stap.
Ruimtevaart kan slaapstoornissen veroorzaken, verminderde energie, onoplettendheid, bemoeilijkte probleemoplossing en zelfs geheugenverlies. Het kan ertoe leiden dat mensen vijandiger zijn en impulsiever handelen. Verder kan het ondanks het gevaar en opwinding soms saai zijn. Elk van deze omstandigheden en problemen kan tot een gevaarlijke en mogelijk tragische uitkomst leiden.
Odeh en Guy hebben een overzicht samengesteld uit de bestaande literatuur over plant-mens relaties. Op aarde zijn er ongeveer 600 soorten economisch nuttige planten, 7000 eetbare soorten en 28.000 soorten die voor tuinieren en landschapsarchitectuur worden gebruikt. Daar we dus duidelijk meer dan voedsel en medicijnen uit planten halen stelt het rapport de vraag hoe we dit voor ruimtereizen kunnen gebruiken?
Diverse studies tonen aan dat tuinieren of zelfs de aanwezigheid van planten een positief psychologisch effect heeft op mensen, waardoor ze gelukkiger en meer sociaal zijn. Door tuinieren kunnen mensen tijd doorbrengen in de natuur, ontspannen en nieuwe vaardigheden leren. De auteurs noemen ook de Biophilia Hypothese, die suggereert dat mensen de aangeboren neiging hebben om de interactie met de natuur op te zoeken, wat kan helpen verklaren waarom ruimtevaart zo gevaarlijk kan zijn voor de menselijke psyche.
De auteurs concluderen dat wat op aarde voor mensen van toepassing is, ook van toepassing is op astronauten in de ruimte. Planten kunnen bijdragen aan de vermindering van zowel sociale als cognitieve problemen die verband houden met ruimtereizen en stellen dan ook voor dat planten mee worden genomen bij de planning van toekomstige ruimtemissies om zowel voedings- als psychologische redenen. Peggy Whitson, een astronaut aan boord van het ISS, bevestigt dit: "Het verbaasde me hoe goed ik de 6 sojaplanten eruit vond zien ... Ik denk dat het voor de eerste keer iets groens zien in anderhalve maand een grote uitwerking op me had. Vanuit een psychologisch perspectief vind ik het interessant dat mijn reactie zo dramatisch was ... Ik denk dat als we naar Mars gaan we een tuin nodig hebben!”
Dr. Raymond Wheeler, een senior NASA-wetenschapper aan het Kennedy Space Center: "Het was echt tijd voor een behandeling van dit onderwerp en het zou een sterk argument moeten zijn voor systeemanalisten en biomedische onderzoekers om de mogelijke ‘andere’ bijdragen van planten aan ruimteverkenning nader te onderzoeken. Ik beveel dit artikel sterk aan voor iedereen met interesse voor de menselijke ruimtevaart en het idee om planten te gebruiken voor bioregeneratieve levensondersteuning."
Dit artikel kan hier gratis gelezen worden: DOI: https://doi.org/10.1515/opag-2017-0001
Het onderzoek voor dit rapport is ondersteund door de afdeling milieutechnische tuinbouw van de University of Florida en het Gene & Barbara Batson Endowed Nursery Fund.