Tholen - Waarom komen er zo weinig bloemen uit Mexico? Een vraag waar misschien niet iedereen wakker van ligt, maar die je, als hij eenmaal gesteld is, achter de oren doet krabben. Want, zo blijkt bij nadere beschouwing, het land heeft in theorie alles in huis om het de Zuid-Amerikaanse kwekers moeilijk te maken. En toch gebeurt dat niet. Gisteren, op het kantoor van de Rabobank in De Lier, bogen een aantal ondernemers zich over deze vraag.
Mexico, maar ook het daar aan grenzende Guatemala, lenen zich uitstekend voor de realisatie van een grootschalige, hightech kassenteelt. In de glasgroenten lukt dat ook heel aardig: het land, zo wist men te vertellen, beschikt over zo’n 1.200 hectare hightech tomaten-, komkommer- en paprikateelt onder glas. Zon, arbeid en ruimte is in overvloed aanwezig en de politieke en economische karakteristieken zijn niet beter, maar zeker ook niet beroerder dan die in om het even welk 'tweede wereld' land dan ook. Datzelfde lijkt te gelden voor de logistiek, waarop het voornaamste bezwaar, de beschikbaarheid van schoon gietwater, mogelijk de meest obstructieve factor is. Maar goed, dat is er dan weer wel voor de tomaten...
Robert van Geest is een van de mensen die hier alles over kan vertellen. Hij woont en werk al vele jaren in Mexico, heeft verschillende kwekerijen geleid, was o.a. betrokken bij het van de grond krijgen van het Agropark in Queretaro (2 uur rijden ten noorden van Mexico stad) en is nu werkzaam als COO bij United Farms. Ook hij weet eigenlijk niet waarom de sierteelt in Mexico niet van de grond komt. “Mexico heeft wel degelijk een bloemencultuur, de consumptie is hoog. Mexicanen kunnen van ons e.e.a. leren op het gebied van planning, maar zelf hebben ze een prima arbeidsethos en zijn ze erg inventief. Ook zou er goed geld mee te verdienen moeten zijn. Als je naar de groenten kijkt, liggen de rendementen vaak veel hoger dan in Europa. Bovendien zijn onze bedrijven, dankzij de manier waarop de ketens georganiseerd zijn, interessant voor investeerders, omdat zij goed in beeld hebben welke rendementen er te halen zijn.”
Geschoolde arbeid
Waar het dan op spaak loopt, zit hem volgens Robert in de logistiek en, vooral, in een gebrek aan geschoolde arbeid. Hij krijgt wat dat betreft bijval van Roland Gels, directeur van Levarht en o.a. verantwoordelijk voor de paprikaproductie op het glastuinbouwbedrijf Freshmex. “We hebben veel onderzoek gedaan en beschikken over een state of the art tuin en toch hebben we nooit de productie gehaald die een kweker in Nederland draait. Ik vermoed dat dat met die kennis te maken heeft. Je kunt nog zo’n mooie klimaatcomputer hebben, als je niet precies weet hoe je aan de knoppen moet draaien, wordt het lastig. Misschien wel onze voornaamste les is dan ook, dat je niet vroeg genoeg kunt beginnen met je eigen mensen op te leiden.”
Dát Mexico zich leent voor kasproductie, daar zijn beide heren het in elk geval over eens. Het land, weet Ed Smit van Jungle Talks, staat er feitelijk beter voor dan ooit. “Anderhalf jaar geleden, toen Trump net gekozen was en zijn retoriek over die muur niet van de lucht was, zat de schrik er goed in. Nu is dat weggeëbd en heeft het land zich juist in positief opzicht verder ontwikkeld. Mexico heeft alle papieren om uit te groeien tot een grote, zo niet de grootste producent uit de regio. Noord-Amerika heeft dure arbeid en ook heeft het cannabis-verhaal een flinke wissel getrokken op de groenten- en bloemenproductie. Zuid-Amerika heeft weliswaar de bloemen, maar je gaat geen tomaten vliegen. En landen als Cuba, de Dominicaanse Republiek of Honduras, nee, dat zie ik zo gauw niet gebeuren.”
Beelden van Holland Orchids, Guatemala
Cymbidiums
Blijft over Guatemala, het ‘land van de eeuwige lente’. In veel opzichten zijn de kaarten gelijkelijk geschud als die van Mexico, met dit verschil dat het vanuit Nederlandse optiek misschien nog wat exotischer is. Het aantal Nederlandse tuinbouwondernemers moet op een hand te tellen zijn en misschien zijn het er maar twee: Ter Laak, die met het project Ter Laak AmericaS veel in de publiciteit geweest is en de allicht wat minder bekende cymbidiumkwekerij Star Orchids van Jan Valstar. Die laatste vertelde enthousiast over zijn nog prille ervaringen in Guatemala, waar hij begin 2014 voor het eerst kwam kijken. Inmiddels is men, Holland Orchids, operationeel hoewel de eerste stelen nog geoogst moeten worden. Toch kon hij, misschien juist wel door zijn onbevangenheid, de verzamelde ondernemers al een aantal lessen meegeven. De eerste en voornaamste: wat je ook onderneemt, doe het samen met een partner die er goed de weg weet. “Ik spreek weinig Spaans, het is 12.000 kilometer hier vandaan en ik mag dan iets weten van de teelt, de dagelijkse gang van zaken en alle bijkomende randzaken zijn vanaf hier moeilijk te regelen. Ik heb er alle vertrouwen in dat onze onderneming goed van de grond komt, maar dat vertrouwen is vooral gebaseerd op die samenwerking met onze partner."