Een groep wetenschappers ontwikkelt een geautomatiseerde camera voor het tellen van insecten. Met dit systeem kan 24 uur per dag voor langere tijd op één locatie het aantal aanwezige insecten geteld worden. Hiermee kan op een goedkopere manier een indruk gekregen worden van de insectenfauna. De camera wordt ontwikkeld door Naturalis Biodiversity Center, in samenwerking met EIS Kenniscentrum Insecten, Radboud Universiteit Nijmegen, COSMONiO Imaging BV, De Vlinderstichting, Vogelbescherming en Waarneming.nl. Prototypes worden nog deze zomer getest.
Wetenschappelijk onderzoek naar insecten is in een stroomversnelling gekomen door recente publicaties over alarmerende achteruitgang van insectenaantallen in West-Europa en ook in Nederlandse natuurgebieden. Het in kaart brengen van de achteruitgang van insecten is zeer arbeidsintensief; toch is het essentieel dat de insectenstand intensief gemonitord wordt. Met het moderne systeem voor beeldherkenning dat verwerkt is in deze camera verwachten onderzoekers veel makkelijker insecten te kunnen tellen. Daardoor kunnen ook op meer plaatsen tegelijk waarnemingen verricht worden. De inzet van deze automatische tel camera kan bijdragen aan de totstandkoming van een landelijk meetnetwerk voor de insectenstand, waarmee een vervolg kan worden gegeven aan de recente onderzoeken.
Met behulp van de software in de camera's worden insecten geautomatiseerd geteld en wordt ook hun grootte gemeten zonder dat de insecten gevangen hoeven te worden. De camera kan met de software ook de verschillende soorten insecten onderscheiden. De software wordt bij Naturalis 'getraind' met een fotodatabase van enkele miljoenen foto's verzameld door de amateurs en specialisten van Waarneming.nl. Deze database is door zijn omvang en kwaliteit uniek in de wereld en Nederland is momenteel het enige land ter wereld waar deze ontwikkeling mogelijk is.
Het is al jaren bekend dat veel insectensoorten achteruitgaan, maar het is pas recent duidelijk geworden dat dit heeft geleid tot een sterke afname van de totale biomassa van insecten. Bij het verschijnen van de eerste berichten hierover uit Duitsland afgelopen herfst was het nog de vraag of dit ook in Nederland speelde. De afgelopen maandag door Natuurmonumenten gepresenteerde onderzoeksresultaten laten zien dat dit voor een aantal soorten inderdaad het geval is. Dit is helaas niet alleen een academische kwestie: insecten vervullen niet alleen een belangrijke rol voor onder meer bestuiving en decompositie van organisch materiaal maar ze zijn ook belangrijk voedsel voor een groot deel van onze vogels en zoogdieren. Zo wordt vermoed dat de achteruitgang van insecten een belangrijke factor is bij de achteruitgang van onze weide- en akkervogels. Dit heeft grote gevolgen voor de ecosystemen in Nederland.
Het is waarschijnlijk dat de achteruitgang van insecten meer dan één oorzaak kent. Naast de toename in het gebruik van bestrijdingsmiddelen hebben veranderingen in landgebruik een rol gespeeld. Een onderbelichte en nog weinig onderzochte oorzaak is de invloed van de verhoogde stikstofdepositie op de nutriënt huishouding van plantensoorten. Veel soorten insecten, waaronder vlinders en bijen, zijn voor hun voedsel afhankelijk van een beperkt aantal soorten planten. Een veranderde voedingswaarde van deze planten leidt mogelijk tot het verdwijnen van insectensoorten. Mogelijk speelt dit in grote gebieden in de wereld een rol bij het verlies aan biodiversiteit. Door gebruik te maken van de vele foto's van insecten in de collectie van Waarneming.nl voor geautomatiseerde beeldherkenning in camera's, komen meer en betere gegevens voor het onderzoek hiernaar beschikbaar.
Bron: Naturalis