De grote klokjesbij op het ruig klokje (Campanula trachelium)
Wankja heeft meerdere jaren geïnvesteerd in het vergaren van informatie over de inrichting van diervriendelijke tuinen en de openbare ruimte. Haar plantmateriaal koopt ze zoveel mogelijk in bij biologische telers. Dat druist in tegen het verwachtingspatroon van veel mensen. "Er zijn meer hoveniers en ontwerpers die volgens biologische of ecologische principes werken dan men in eerste instantie vaak denkt."
De kleine vuurvlinder haalt nectar uit een boterbloem, een van haar waardplanten is onder andere de schapenzuring.
Ze heeft nauwlettend in kaart gebracht welke beplanting nodig is voor het behoud van wilde bijen, vlinders, vogels, vleermuizen en andere insecten. "Men denkt weleens dat je dan alle bijen en vlinders moet kennen, maar dat is onbegonnen werk, óók voor mij als hovenier. De informatie is op zo'n manier uitgewerkt dat het behapbaar blijft, zonder de boel teveel te versimpelen. Je hoeft bij lange na niet alle 358 bijensoorten te kennen. Daar staat dan tegenover dat de top 10-lijstjes weer net te summier zijn. Kennis over de juiste beplanting voor insecten en andere dieren vergt enige ecologisch georiënteerde verdieping, maar wel een verdieping die uitgelegd en toegepast kan worden.
De pluimvoetbij, een solitaire bij, grondnestelend met mooi wit stuifmeel van de cichorei. Elke plant levert haar eigen kleur stuifmeel.
Vlinder er Bij biedt een totaalpakket aan beplantingsplannen en -advies. "Het is niet alleen, 'hoe plant ik een plantje?', maar ook 'hoe regel ik het beheer?' De snoei- of maaimethode is cruciaal voor het behoud van de biodiversiteit. De timing van het zaaien en beplanting op de juiste plaats is ook van belang. Kies je het verkeerde moment uit, dan mist het waarschijnlijk zijn doel. Als je gaat maaien op het moment dat de planten net in bloei staan, bijvoorbeeld."
Dit oranjetipjevrouwtje zet haar eitjes af op onder andere pinksterbloem. De rupsen eten de hauwtjes van deze plant later op.
Door de interactie tussen het dieren- en het plantenrijk goed te kennen en daar richtlijnen uit te halen, kom je al een eind. "Zo hebben vlinders voor hun voortplantingscyclus waardplanten nodig. Vlinders zijn totaal niet kieskeurig als het gaat om nectarplanten, maar daartegenover ongehoord kieskeurig in de keuze op welke plant ze eitjes leggen", legt Wankja uit. "Ook bij wilde bijensoorten is er een verschil tussen stuifmeelgeneralisten, die van alle plantenbronnen gebruik kunnen maken voor wat betreft hun stuifmeelbehoefte, en stuifmeelspecialisten. Laatstgenoemde halen hun stuifmeel exclusief van bepaalde plantenfamilies en soms van een enkele plantensoort. Neem nu de klokjesbijen; als je geen campanula's plant, dan zie je deze bijen ook niet."
Het pimpelmeesje is als jonge vogel afhankelijk van rupsen.
"Trek je deze lijn door naar de vogels, dan heb je niet alleen planten met bessen nodig, maar ook eiwitrijke bronnen. Jonge vogels zijn vrijwel allemaal afhankelijk van rupsen, larven en volwassen insecten. Een aantal vogels is zelfs jaarrond afhankelijk van insecten. Volwassen vleermuizen in Nederland eten uitsluitend insecten. Dat maakt dat ook voor vogels en vleermuizen een insectrijke tuin en openbare ruimte een randvoorwaarde is. Met deze samenhang in het achterhoofd kun je daar zowel in tuinen als openbare ruimtes op inspelen.
Het staartmeesje is het hele jaar afhankelijk van insecten.
Binnen het boerenbedrijf kan Vlinder er Bij invulling geven aan de aanleg van bermen en akkerranden. "Vooral voor wilde bijen worden nu vaak nog verkeerde mengsels ingezaaid. Met de juiste bodemwerking kun je voor wilde bijen een hoop betekenen. Door ondiep te ploegen, behoud je veel van hun nesten, wat de wilde bijenstand weer ten goede komt."
Vosje, een solitaire bij die in de grond nestelt op sleedoorn.
Bovenstaande foto's zijn genomen door Wankja Ferguson zelf.
Voor meer informatie:
E: wankja@vlindererbij.nl
www.vlindererbij.nl
auteur: Vincent Verboom