Behoud en gebruik van genetische bronnen is van groot belang voor het concurrentievermogen van de Europese land- en bosbouw en de voedsel sector. Traditionele praktijk en kennis zorgt voor diversiteit in de landbouw en draagt daardoor bij aan het overleven van bedrijven in de agrarische sector in een veranderende economische omgeving. Denk hierbij aan het gebruik van traditionele rassen en gewassen die zowel in stand gehouden worden maar ook op de lokale markt afgezet kunnen worden. Maar ook aan veredelingsbedrijven die met behulp van genenbank materiaal en moderne technieken nieuwe rassen kunnen ontwikkelen.
Inventarisatie en analyse
Het rapport geeft een uitgebreide beschrijving van activiteiten op het gebied van genetische bronnen van planten, dieren, bomen en microben in Europa. In 28 Europese lidstaten zijn alle belanghebbenden en initiatieven in kaart gebracht en geïnterviewd. Experts van het CGN maakten deel uit van het consortium dat het onderzoek heeft uitgevoerd. Een conclusie was dat alle belanghebbenden betrokken moeten worden om behoud en gebruik van genetische bronnen te optimaliseren. Samenwerking tussen alle betrokkenen in de productie keten is hiervoor
noodzakelijk, stellen de onderzoekers.
Knelpunten
Uit 330 interviews, 21 case studies, 7 workshops en een literatuurstudie kwamen een aantal knelpunten naar voren:
- Uitwisseling van kennis en samenwerking tussen de Europese landen wordt bemoeilijkt door de financiële situatie van nationale autoriteiten en bestaande Europese netwerken.
- Het ontbreekt vaak aan kennis om een product, verkregen uit een “genetische bron” succesvol in de markt te zetten.
- Wetenschappelijke kennis om genetische bronnen op een goede manier te bewaren (b.v. het tegengaan van inteelt) ontbreekt bij de instandhouders of bereikt deze niet.
- Internationale en nationale regels voor het verwerven en gebruiken van genetische bronnen kan uitwisseling belemmeren. Bergen papierwerk om uiteindelijk materiaal te bemachtigen schrikt vooral kleinere ondernemingen af.
- De verschillende stakeholders van de productieketen en het algemene publiek zijn te weinig bekend met genetische bronnen en het feit dat deze niet alleen traditionele rassen betreffen, maar ook moderne rassen. Dit belemmert een duurzaam gebruik van genetische bronnen.
Uit de analyse van de gegevens bleek dat er al veel gedaan wordt om zowel het bewaren als het gebruik van genetische bronnen te verbeteren. Maar ook dat er ook nog een aantal zwakke punten hierin bestaan. Uit de interviews, case studies, workshops en een eindbijeenkomst met de stakeholders zijn een aantal aanbevelingen geformuleerd. Met deze aanbevelingen zou volgens de samenstellers een Europese strategie voor genetische bronnen ontwikkeld moeten worden, vergelijkbaar met de EU Biodiversity Strategy.
De verwachting is dat de studie en de aanbevelingen zullen bijdragen aan verdere ontwikkeling van het behoud en duurzaam gebruik van plantaardige en dierlijke genetische bronnen op nationaal en/of Europees niveau. Het toekomstige Gemeenschappelijk Landbouw Beleid en andere beleidsmaatregelen kunnen gebruik maken van de algemene en meer (domein)specifieke aanbevelingen.
Bron: Wageningen University & Research