In 2008 heeft PlantLab uit Den Bosch een octrooi aangevraagd op een systeem voor indoor telen. Het gaat hierbij om het teeltsysteem waarbij in een (deels) gecontroleerde omgeving met belichting geteeld wordt en waar de worteltemperatuur van de plant controleerbaar is. Bijna tien jaar later is de vertical-farming-trein in volle gang. Wereldwijd worden teeltsystemen opgezet. Volgens PlantLab maakt een groot deel van die teeltsystemen inbreuk op hun octrooi. "Als je sla onder LED-lampen zet, val je er niet in", legt bestuurder Marcel Kers uit. "Maar op het moment dat je de teelt gaat sturen door de temperatuur te beïnvloeden, dan kom je er wel in. Dat kan zelfs gevolgen hebben voor de sla-teelt onder LED op water, bijvoorbeeld."
Inbreukprocedure
Om het octrooi van PlantLab loopt sinds 2013 een inbreukprocedure. Dit is tegen slateler Delicious en de bouwer Certhon. Plantlab en Delicious werkten ooit samen, maar vervolgden hun wegen los van elkaar. In 2011 Delicious met Philips en Certhon een klimaatcel. Plantlab stelt bijvoorbeeld dat de klimaatcel van Deliscious onder hun octrooi valt. Philips en Certhon hebben mede daarom het octrooi van PlantLab aangevochten bij het European Patent Office. Volgens PlantLab is het bezwaar afgewezen en het octrooi bevestigd. "Deze uitspraak geeft de markt helderheid over geldend IP. We hebben vele jaren gewerkt aan de ontwikkeling van het patent op een compleet gesloten teelt inrichting, die een sterk verbeterde productie mogelijk maakt", vindt Marcel.
Bij Certhon zijn ze niet zo onder de indruk van het nieuws. "De berichtgeving van Plantlab verbaast ons. Het oorspronkelijke octrooi zoals verleend door het Europees Octrooibureau is niet geldig verklaard (geen sprake van een uitvinding) en onderuit gegaan", zien zij juist. "Een afgezwakte versie van het octrooi is overeind gebleven waardoor het oorspronkelijke octrooi slechtst nog in beperkte mate toepasbaar is. Naar mening van Certhon is de oppositie succesvol verlopen en een stap in de goede richting geweest." Bij Philips zijn ze ook met de zaak bezig. "Wij zijn bekend met de uitspraak van de European Patent Office. Momenteel bestuderen wij de uitspraak, voordat wij verder commentaar kunnen geven."
Wereldwijde gevolgen
Hoe volledig ook - het PlantLab patent is inmiddels uitgerold naar 73 landen, in de VS is het traject nog gaande. Betekent dat dat verticaal telen niet meer mag zonder toestemming van PlantLab? Kunnen alle verticale teeltbedrijven en bedrijven met sla-teelt op water wereldwijd een rekening verwachten? Dat is volgens Marcel niet het doel. "We zoeken juist samenwerking om de wereld van verticaal telen verder op weg te helpen. " Hij vergelijkt het octrooi met de ontwikkeling van een auto. "De veiligheidsgordel is ook gepatenteerd door Volvo. Dat betekent niet dat Volvo de vooruitgang in de sector tegen wil houden, maar wel dat ze iets patentwaardigs uitgevonden hebben. Dat hebben wij ook, dat is nu bevestigd. Daar moet je zakelijk mee omgaan. Enerzijds is het jammer dat we zo'n procedure moeten voeren, maar nu is het wel duidelijk dat een aantal grote partijen wereldwijd met ons eens aan tafel moeten."
Ook dat zien ze bij Certhon niet zo snel gebeuren. "Gezien de definitieve ongeldigheidsverklaring van hetzelfde octrooi van Plantlab in de Verenigde Staten op 21 april jl, zien we de toekomst met vertrouwen tegemoet. We zetten grote stappen in de ontwikkeling van plant en techniek in een daglichtloze situatie." En daar ligt de focus op. "Na de wereldprimeur van de eerste oogst van komkommers en tomaten uit onze plant groeicel, zullen over twee weken de eerste daglichtloos geteelde paprika's geoogst worden."
Toepasbaarheid octrooi
Linksom of rechtsom: de vraag blijft staan in hoever het patent toepasbaar is. De platte tekst van het octrooi is immers heel breed - maar over de invulling zullen weer rechtszaken volgen. Als je LED-lampen in een teeltsysteem hebt hangen, dienen die bijvoorbeeld niet primair om het substraat of teeltsysteem erboven te verwarmen. Als je controle hebt over je watersysteem, dient dat ook om meststoffen toe te dienen. Daar zal een rechter in individuele zaken over oordelen.